De voorzitter
De heer Vandenhove heeft het woord.
Ludwig Vandenhove (Vooruit)
Minister, ik denk dat er over hetzelfde thema al vragen gesteld zijn in de commissie Leefmilieu. U zou heel gemakkelijk naar daar kunnen verwijzen, maar ik zou vooral uw visie eens willen horen, omdat de landbouwsector een beetje klaagt dat het al een tijd wachten is op het nieuwe Mestactieplan (MAP). U zou in principe de landbouwsector daarin moeten ondersteunen of vertegenwoordigen.
Het lijkt er meer en meer op dat de deadline van 1 januari 2024 niet gehaald zal worden. Een aantal landbouworganisaties, zoals de BB, GK, het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), Jong ABS en BioForum, roepen nu de Vlaamse Regering op om het akkoord dat de sector zelf afsloot, uit te voeren. Volgens hen is het akkoord dat ze acht maanden geleden afsloten, een trendbreuk met de voorgaande mestactieplannen en is het klimaatrobuuster. Dat is eigenlijk wat gevraagd werd.
Het probleem is echter dat uit de doorrekening van de effecten van de maatregelen blijkt dat ze niet voldoende zijn om de doelstellingen inzake oppervlaktewater te bereiken. Daarnaast moet er nog een decreet ingediend worden en een openbaar onderzoek georganiseerd worden. Het lijkt er dus op dat we de deadline niet zullen halen en dat niet alleen de twijfels bij de juridische standvastigheid van het stikstofakkoord de boeren in onzekerheid stort. Daarom heb ik een aantal vragen, minister.
Hoe kijkt u zelf naar het halen van de deadline van de Europese Commissie (EC), of ten minste de start van het bemestingsseizoen? Zult u ervoor zorgen, samen met de minister van Leefmilieu, dat het MAP 7 tijdig uitgerold wordt? Welke eventueel bijkomende maatregelen worden op tafel gelegd om die doelstelling te bereiken? Is er ook een timing afgesproken binnen de regering?
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Dank u wel, collega Vandenhove. Het zal u niet verwonderen dat ik absoluut voorstander ben van overleg tussen middenveldorganisaties. Wanneer die tot een akkoord komen, dan ben ik de eerste om dat te verdedigen en om dat uit te voeren.
Er was inderdaad in het recente verleden een overeenstemming tussen de verschillende partijen rond de tafel van de Opvolgingscommissie Mestactieplan (OMAP). Ik denk dat dit inderdaad alle kansen moet krijgen om correct omgezet te worden in regelgevende teksten en om de effecten ervan op de waterkwaliteit snel te kunnen valoriseren. Dat zullen ongetwijfeld positieve effecten zijn, want MAP 7 gaat daarover. Ik reken hiervoor op alle betrokkenen rond de tafel, en ook onze diensten en die van mijn collega.
De landbouw- en natuurorganisaties hebben inderdaad al heel wat inspanningen geleverd om het nieuwe MAP vorm te geven. Ik denk dat dat overleg van alle betrokkenen ook een voorbeeld is. De twee kanten rond de tafel zijn in staat geweest om tot afspraken voor een beleidskader te komen, die de contouren zijn van het nieuwe MAP 7. Ondertussen werden ook de auto-executieve maatregelen overeengekomen. Die worden ook doorgerekend. Ik denk dat dat heel belangrijk is, om nu al mee te geven. Niet alle maatregelen kunnen modelmatig nagerekend worden, dat is ook een belangrijk gegeven. Maar de slotsom is dat er in de schoot van OMAP een akkoord was om naar een nieuw MAP 7 te gaan. Ik denk dat het nu zaak is om dat zo snel mogelijk om te zetten in regelgeving.
De voorzitter
De heer Vandenhove heeft het woord.
Ludwig Vandenhove (Vooruit)
Minister, net zoals u vind ik het inderdaad goed dat zulke zaken tot stand komen in samenwerking met de betrokken sectoren, maar er komt eigenlijk een alarmkreet vanuit de landbouwsector. Is er een concrete timing?
De voorzitter
De heer Coel heeft het woord.
Arnout Coel (N-VA)
Ook wij zijn voorstander van het overlegmodel dat gevolgd is, en van het traject dat gelopen is. Ik denk dat we volgende week ook in de commissie Leefmilieu met minister Demir zeker nog het debat zullen voeren. Maar het moet natuurlijk wel tot resultaten leiden, zowel voor de landbouw als voor de doelstellingen rond waterkwaliteit. Voor de landbouwers is het nodig omdat zij hun planning willen maken voor volgend jaar. In februari begint het mestseizoen. Zoals het er nu naar uitziet, gaan we tegen dan geen decreet hebben, vrees ik. We zullen weer met truken moeten werken om in het voorjaar een decreet goed te keuren met ingang vroeger in het jaar … Dat lijkt me allemaal niet zo interessant voor de landbouw, en ook niet voor de waterkwaliteit.
Een tweede ding dat ik daarover wil zeggen, is dat in het akkoord dat tussen de verschillende partners rond de tafel was gesloten, er heel wat stappen zitten die echt wel een stap vooruit zijn. Ze brengen de doelstelling misschien nog niet 100 procent binnen bereik, maar er zitten alleszins stappen in die in de goede richting gaan. Het zou dus wel zonde zijn als we die niet uitvoeren, of er nu een decreet is of niet. We moeten die stappen vooruit blijven zetten.
We lezen in de pers dat een van de knelpunten de discussie is over de nulbemesting in VEN-gebied (Vlaams Ecologisch Netwerk). De natuurorganisaties geven aan dat de afspraak was dat het al vervat zit in het stikstofakkoord. Het wordt nu uit MAP 7 gelaten, maar we gaan er wel van uit – aangezien het in het stikstofakkoord weerhouden is – dat het mee bijdraagt tot het bereiken van de doelstelling. Zij zeggen nu dat het niet is weerhouden in het stikstofakkoord en dat de doelstelling daardoor minder binnen bereik is. De landbouworganisaties geven dan weer aan dat zij dat niet in het akkoord opgenomen willen zien, en ze kijken daarvoor een beetje naar de politiek, zo begrijp ik.
Mijn vraag aan u, minister: hoe kijkt u naar die maatregel. Is dat voor u een maatregel die in het pakket weerhouden kan worden, maar dan vanuit de politiek? Wat is uw inschatting, rond die maatregel?
De voorzitter
De heer Steenwegen heeft het woord.
Chris Steenwegen (Groen)
Collega’s, het is een weerkerend probleem dat er inzake bemesting te laat duidelijkheid komt, waardoor dat er elk jaar opnieuw, of heel vaak, heel veel moeilijkheden zijn, en onduidelijkheid voor boeren om te weten waar ze aan toe zijn en hoe ze het moeten aanpakken. Dat is toch wel echt een probleem, en in die zin volg ik de vraag van collega Vandenhove wel, maar voor de duidelijkheid en de correctheid van het debat: er is een akkoord gemaakt binnen de Opvolgingscommissie Mestactieplan, maar, minister, het was heel duidelijk dat voor de milieu- en natuurverenigingen het akkoord er was, maar dat dat afhankelijk werd gemaakt van een doorrekening, en dat die doorrekening moest aantonen dat de doelen werden gehaald. Die doorrekening is gebeurd, en daaruit is gebleken dat die doelstellingen absoluut niet worden gehaald. Dus in die zin is er geen akkoord meer, en dan hebben ze ook duidelijk gemaakt dat ze opstappen.
Dan heb je daarnaast nog heel de discussie rond de nulbemesting in natuurgebieden. Dus, ik betreur dat er voor dat overleg heel veel tijd verspeeld is door deze Vlaamse Regering om uiteindelijk aan dat MAP 7 te werken, dat men dan uiteindelijk, omdat men er zelf niet uit geraakt is en heel veel tijd verloren heeft, de partijen rond de tafel heeft gezet en de verantwoordelijkheid heeft doorgeschoven. Nu zit je weer met het probleem dat alles veel te laat komt. Ik volg de bezorgdheid, en ik deel die ook, voor onze landbouwers, die niet weten waar ze aan toe zijn, maar als u het hier voorstelt alsof er een akkoord is binnen OMAP en dat het uitgevoerd moet worden, moet ik dat tegenspreken.
Bart Dochy (cd&v)
Minister, ik moet vermoedelijk de vraag stellen aan uw collega, minister Demir, maar de vraag is wat de situatie is met betrekking tot de zogenaamde derogatie die vorig jaar niet is toegekend. Is dat aangemeld bij Europa? Hoe zit het daarmee? We zullen de vraag waarschijnlijk volgende week stellen.
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Het gaat over de vraag over derogatie, als ik het goed begrijp. Je moet eerst een goedgekeurd MAP hebben om die vraag te kunnen stellen, en dat is er voorlopig niet. Ik denk dat iedereen er baat bij heeft om het zo snel mogelijk te doen. Ik kan alleen maar herhalen dat ik wel geloof in dat overleg. Het had misschien allemaal wel eerder gemogen en die timing is een punt van discussie. Ik denk wel dat men er daar wel uit zou kunnen geraken.
Wat die doorrekening betreft begrijp ik dat het over een twintigtal maatregelen gaat en dat ze niet allemaal kunnen worden doorgerekend, maar de essentie voor mij is – ik denk dat collega Coel het ook gezegd heeft – dat we niet kunnen miskennen of ontkennen dat MAP 7 wel degelijk weer stappen vooruit zijn in de goede richting en dat er wel degelijk een draagvlak voor kan worden gevonden in die groep en dat we dat ook alle kansen moeten geven om het uitgevoerd te zien in concrete regelgeving die dan inderdaad leidt tot een nieuw MAP 7 en een derogatie vanuit Europa.
De voorzitter
De heer Vandenhove heeft het woord.
Ludwig Vandenhove (Vooruit)
Er was een akkoord, maar samengevat zitten we nu eigenlijk op een standstill. Ik begrijp dat het feit dat de vraag doorgeschoven wordt naar een overleg tussen de twee ministers, vrij duidelijk is.
De voorzitter
De vraag om uitleg is afgehandeld.
