Naar schatting moet tussen 20 en 25% van de aardappeloppervlakte in België nog worden geoogst, met schattingen van 10 tot 15% in Wallonië en 20 tot 30% in Vlaanderen. Deze situatie baart zowel producenten als kopers zorgen. Op veel plaatsen is er al wekenlang geen dag zonder regen geweest.
Aardappelen die 24 uur lang tussen de ruggen onder water staan, rotten en zijn dus onherroepelijk verloren. Zelfs op percelen die niet onder water staan, zijn plaatsen zoals lage delen, spuitpaden en greppels problematisch. Doordat de grond verzadigd is met water, kunnen de knollen niet ademen, wat leidt tot rotting. Er moet dus extra waakzaamheid zijn op percelen waar alles op het eerste zicht normaal lijkt. De kwaliteit van aardappelen verslechtert snel en de geschiktheid voor opslag is een groot vraagteken. Daarom kunnen de aardappelen van percelen die nog kunnen worden geoogst van veel lagere kwaliteit zijn. Het opslagbeheer vereist veel aandacht, en dagelijkse controles worden indien nodig aangepast op basis van de geschiktheid voor opslag.
Alle belanghebbenden in de sector hopen dat de weersomstandigheden snel zullen verbeteren, zodat zoveel mogelijk percelen nog kunnen worden geoogst en het aanbod voldoende is gedurende het hele seizoen. Op korte termijn is er zeker nog geen probleem met de bevoorrading van de markten, maar als de oogst niet binnenkort wordt hervat, kan dit problemen opleveren vóór het einde van het opslagseizoen.
De meeste aardappelen in België worden geteeld onder contract. De huidige situatie heeft geen invloed op de prijs van deze aardappelen, aangezien deze is vastgesteld bij het sluiten van het contract. Degene die een contract ondertekent, moet het echter ook nakomen, wat voor sommige producenten vanwege de uitzonderlijke weersomstandigheden niet mogelijk zal zijn. In gevallen waar de oogst heeft plaatsgevonden, kunnen er problemen met opslag optreden, wat ook de overeengekomen lange opslagperiode in gevaar kan brengen.
ACTIEPLAN:
Contractuele verplichtingen: De extreme weersomstandigheden hebben ook een impact op de mogelijkheid om onze gewassen te leveren. Bij aardappelen, industriegroenten, witloofwortelen en suikerbieten zijn er meestal contractuele afspraken betreffende de levering. Indien je het product niet kan oogsten en daardoor ook niet op het afgesproken tijdstip kan leveren, neem je best zo snel mogelijk contact op met je afnemer. Vanaf dit jaar is er een aangepaste wetgeving van kracht waarbij imprevisie is opgenomen. Dit gaat over onvoorziene en uitzonderlijke omstandigheden die het nakomen van een contract sterk bezwaren of onmogelijk maken. Dat is in deze situatie zeker het geval.
Bij aardappelen zijn er ook een aantal bepalingen opgenomen in de gedragscode voor het opmaken van contracten in de aardappelsector van Belpotato.be. Bij aardappelen speelt niet alleen het niet kunnen rooien een rol maar ook mogelijke problemen in de bewaring kunnen een impact hebben op de mogelijkheid om het contract na te leven. Belpotato.be benadrukt dat wanneer zich een probleem voordoet of dreigt voor te doen, u uw koper zo snel mogelijk op de hoogte moet stellen om samen naar een oplossing te zoeken. Bij twijfel is het beter om te vroeg contact op te nemen dan te wachten tot het moment van levering waarop het hopeloos te laat is.
Wanneer duidelijk is dat je niet zal kunnen leveren op het voorziene tijdstip of dat je in het ergste geval totaal afnemer. In onderling overleg kunnen dan afspraken gemaakt worden.
De uitzonderlijke situatie zal ook aangekaart worden bij Belpotato.be met de vraag om samen naar een oplossing te zoeken om 'OVERMACHT' in te roepen. De gedragscode kan je hier nalezen
Geschiktheid voor opslag: de sector streeft ernaar om op korte termijn aardappelen die nog kunnen worden geoogst en kwalitatief kunnen worden verwerkt, maar niet lang kunnen worden bewaard, te verwerken. In geval van een afwijkende leveringstermijn ten opzichte van wat is overeengekomen in het contract, raadpleeg de gedragscode voor contracten (beschikbaar op www.belpotato.be).
Weersverzekering: als u een verzekering tegen weersomstandigheden heeft afgesloten, is het belangrijk om contact op te nemen met uw verzekeringsagent. Let op de voorwaarden van uw polis, aangezien sommige polissen geen schade vergoeden die na 1 november is opgelopen.
Vlaams Rampenfonds: we raden u aan om het nodige bewijsmateriaal (bijvoorbeeld foto's, leveringsbonnen) te verzamelen om schade te rechtvaardigen.
MELDING doen: U kunt ook een formulier downloaden van de website van de Vlaamse overheid of via deze directe link. Dit document moet worden ingediend bij het Vlaams Rampenfonds via rampenfonds@vlaanderen.be of naar het adres van het Vlaams Rampenfonds dat vermeld staat in het formulier. Het uitvoeringsbesluit van het Vlaams Rampenfonds bepaalt dat de schade moet worden gemeld door de betrokken persoon binnen zestig dagen na het meteorologische evenement. In feite komt dit neer op het ontlasten van de gemeenten en het verplichten van de boeren en tuinders om zelf de schade te schatten en deze rechtstreeks te melden. Deze melding is essentieel voor de Vlaamse overheid om een ramp te erkennen.
Voor wat betreft voorwaarde: (minstens) 25% brede weersverzekering:
Uitzondering bij ‘overstromingen’ (=het buiten de oevers treden van waterlopen):
●Indien overstroming an sich wordt erkend, kan een landbouwer, die geen brede weersverzekering heeft afgesloten, wel in aanmerking komen voor een tegemoetkoming; dus ook de teler die geen dekking van de verzekering heeft ontvangen, zal inderdaad aanspraak kunnen maken op een tegemoetkoming van het Vlaams Rampenfonds.
Dus ook al ben je niet verzekerd met een brede weersverzekering, gelieve een melding te doen en 'overvloedige en aanhoudende regenval' EN 'overstromingen' aan te duiden op het formulier.
Voor alle info: 0475/26.58.69
Waals Rampenfonds: U kunt een beroep doen op de gemeentelijke commissies voor schade-evaluatie aan gewassen om uw schade erkend te krijgen. Eén van de voorwaarden voor mogelijke erkenning door het calamiteitenfonds is dat u een gemiddeld verlies van 30% op al uw aardappeloppervlaktes moet hebben in uw PAC-verklaring.
Barema's landbouw: het is ook mogelijk om een beroep te doen op de gemeentelijke commissie of een expert voor schade-evaluatie aan gewassen om uw verliezen volgens het forfaitaire tariefsysteem te claimen, vanaf 20% verlies.
Info actuele wateromstandigheden
waterinfo.be/berichten
tabblad kaarten.
Sofie Scherpereel - Landbouwdeskundige
