Met de ondertekening van de eerste Safe Seaweed Coalition in maart 2022 is het concept van grote onderwaterbossen het rijk van de sciencefiction definitief ontgroeid. Het idee is de verschillende spelers uit de zeewiersector – producenten, industrieën, onderzoekers en milieuverenigingen – te verenigen om veiligheidsvoorschriften en kennis te harmoniseren op wereldschaal. Maar ook om reusachtige monoculturen, die de mariene ecosystemen in gevaar brengen, te voorkomen.
Als we slechts 2 procent van de oceaan gebruiken voor algenproductie, zouden we tot twaalf miljard mensen kunnen voeden.
Onze planeet bestaat voor 70 procent uit water. Als we slechts 2 procent van de oceaan gebruiken voor de productie van algen, zouden we tot twaalf miljard mensen kunnen voeden, naast de veestapel die momenteel met soja wordt gevoed.
Zeewier is uiterst rijk aan eiwitten, vitaminen, zink, jodium, ijzer en omega-3. Bovendien heeft het heel wat voordelen. Het gaat bijvoorbeeld de klimaatopwarming tegen door CO2 te absorberen en grote hoeveelheden zuurstof te produceren – twee derde van wat we inademen. Zeewier reguleert ook de mariene ecosystemen, door water vrij te maken van overtollige nitraten en fosfaten, en voedingsstoffen en habitat te leveren voor het onderwaterleven. Tot slot kan het gebruikt worden als organische meststof, duurzaam substituut voor plastic of ingrediënt in geneesmiddelen en cosmetica. De ontwikkeling van deze sector zou trouwens ook tal van jobs opleveren.
Het project verenigt wetenschappers van het CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique, in Frankrijk), de VN en de Lloyds Register Foundation, die gespecialiseerd is in het zoeken naar antwoorden op de grote uitdagingen van deze eeuw. De oprichting van de coalitie is gebaseerd op het Seaweed Manifest. Dat moet dienstdoen als reddingsboei in de troebele internationale juridische wateren waarin de zeewierteelt ronddobbert. Momenteel wordt deze – door overheden veelal vergeten – sector overgelaten aan privébedrijven, die niet staan te springen om hun kennis te delen. Er bestaan geen internationale normen voor de voedsel- en productieveiligheid of voor het behoud van mariene milieus.
Als het dieet van vee zou veranderen van maïs of soja naar voer op basis van algen, zou de methaanuitstoot van koeien met 98 procent dalen. Dat blijkt uit een studie die in juni 2020 werd gepubliceerd in het Journal of Cleaner Production. Een koe produceert gemiddeld 150 kilo methaan per jaar. Dit broeikasgas warmt 25 keer meer op dan CO2.
Het voeren van zeewier zou ook de algemene gezondheid van de dieren ten goede komen, door hun spijsvertering te verbeteren en immuunsysteem te versterken. Schotland heeft dat begrepen: sinds 2016 voert het dit soort planten aan zijn Ronaldsay-schapen. Ierland wil nu hetzelfde uitproberen met zijn runderen.
Ironisch genoeg, vereist deze ‘algenrevolutie’ de steun en expertise van grote oliemaatschappijen. Die zijn tot nu toe de enige met de nodige kennis om oceaangolven en sterke mariene bewegingen te beheersen.
Een van de grootste onderwaterbosprojecten wordt geleid door een voormalig Shell-kaderlid. Hij richtte Kelp Blue op, een bedrijf gespecialiseerd in aquacultuur, met als missie het milieuevenwicht te herstellen. Op 21 juli 2022 gaf de stad Lüderitz in Namibië hem groen licht om voor de kust een enorme bruine alg, macrocystis, te kweken. Dit reuzenwier (‘kelp’ in het Engels) is het grootste dat we kennen en kan tot dertig meter lang worden.
Kelp Blue wil zijn oceaanwouden aanplanten op 70 000 hectare, een gebied dat groter is dan 70 000 voetbalvelden. Een initiatief dat in vele opzichten positief kan zijn. Volgens het bedrijf zullen de reusachtige kelpwouden zo’n tweehonderd diersoorten aantrekken. Dat zou dan weer leiden tot een toename met 20 procent van de vispopulatie, die er niet alleen beschutting maar ook voedsel vindt.
