Impulsprogramma en steun aan de transitie naar hernieuwbare energie

De heer Gryffroy heeft het woord.

Om gezonde bedrijven die lijden onder de gestegen energieprijzen te steunen en zo de werkgelegenheid, de productie en de koopkracht van werknemers op peil te houden, heeft de Vlaamse Regering onder uw impuls, minister, een steunpakket voor ondernemingen uitgewerkt. Hiervoor wordt 250 miljoen euro uitgetrokken.

Het pakket komt neer op een tweesporenaanpak, waarbij in de eerste plaats de toegenomen energiekost wordt gecompenseerd en de overbruggingslening wordt uitgebreid. Ten tweede komt er een impulsprogramma om de energietransitie bij bedrijven te versnellen.

Via een impulsprogramma van bijna 100 miljoen euro wil de Vlaamse Regering de transitie naar hernieuwbare energie bij Vlaamse ondernemingen in 2022 en 2023 versnellen. Dat zal een geïntegreerd programma zijn met maatregelen om bedrijven te informeren, te adviseren en te begeleiden, bijvoorbeeld door nieuwe toepassingen te demonstreren.

Hoe zal het impulsprogramma concreet in zijn werk gaan? Hoe wordt dit geïmplementeerd?

Is het enkel voor de energietransitie voor meer hernieuwbare energie of voor meer energie-efficiëntie?

Minister Brouns heeft het woord.

Collega Gryffroy, hartelijk dank voor uw vraag rond het impulsprogramma en de steun aan bedrijven voor duurzame-energieprojecten. Het hoeft geen betoog dat de huidige energiecrisis laat zien dat we dit moment echt wel moeten aangrijpen. Bedrijven staan klaar om duurzame-energieprojecten uit te rollen en zo minder afhankelijk te worden van fossiele brandstoffen, en klimaatvriendelijker én goedkoper te kunnen zijn. Voor mij is dit tweede spoor in onze ondersteuning van de onderneming zeer belangrijk, naast dus dat miljard euro dat we vrijgemaakt hebben voor de lening.

De studie ‘Economische potentieelstudie vergroening van de warmtevraag’ van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) bracht interessante technologieën in kaart, zoals hergebruik van restwarmte, industriële warmtepompen, elektrische boilers, zonnethermie, biomassaketels en thermische opslag. De studie toonde ook aan dat hier nog investeringssteun voor nodig is, maar ook dat er nog heel wat drempels zijn, zoals goede begeleiding, voor bedrijven om die technologieën toe te passen. Simpel gezegd: het is makkelijker om zonnepanelen te plaatsen op uw dak, dan om met warmtepompen de restwarmte te gaan hergebruiken.

Het voorliggend impulsprogramma wil daarom versneld uitvoering geven aan de aanbevelingen van die studie. Zo dragen we ook bij tot de invulling aan de extra doelstellingen in het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) voor de niet-ETS-sector (emissions trading scheme). In het impulsprogramma beogen we ook een bredere doelgroep.

Naast de investeringssteun zal er eveneens ingezet worden op begeleiding en communicatie, samen met de verschillende sectoren. Concreet worden daarbij de volgende maatregelen genomen. Eén, een pakket van maatregelen om de bedrijven te informeren, want uit de studie is gebleken dat een meerderheid van de bedrijven niet of onvoldoende op de hoogte is van de nieuwste technieken om de energiedragers te vergroenen. Twee, een pakket van maatregelen om de bedrijven te adviseren bij het implementeren van de technieken. Drie, de steunmaatregelen worden aangepast om optimaal rekening te houden met de mogelijkheden die de Europese regelgeving biedt.

Momenteel leggen we de laatste hand aan de nota om hiermee naar de Vlaamse Regering te gaan.

Wat uw tweede vraag betreft: zoals u weet, moeten we eerst zoveel mogelijk energie besparen via energie-efficiënte technologieën, om nadien de rest maximaal te verduurzamen. Vlaanderen steunt al vele jaren maatregelen voor energie-efficiëntie via de ecologiepremie+ en de strategische ecologiesteun (STRES), of de energiebeleidsovereenkomsten (EBO’s), die vanaf begin 2023 trouwens gevoelig uitgebreid worden. Daar hebben we het gisteren nog over gehad in de verenigde commissie. Die maatregelen blijven uiteraard van kracht wanneer het impulsprogramma start.

De VLAIO-studie betrof wel specifiek het thema ‘vergroenen is verduurzamen’, met betrekking tot de energiedragers, zoals bijvoorbeeld het gebruik van restwarmte. Sommige technologieën zijn dan ook wat van beide: een warmtepomp die gebruikmaakt van restwarmte kan hogere rendementen halen, maar gebruikt dan ook hernieuwbare proceswarmte. Dat verschil is dus wat flou in dat soort voorbeelden. Ze zijn net complementair en versterken elkaar. Het is duidelijk dat het vergroenen van energiedragers een groot potentieel heeft voor de Vlaamse industrie.

De heer Gryffroy heeft het woord.

U zegt zelf dat het een beetje een grijze zone is, maar als ik het goed begrijp, zal energie-efficiëntie ook door het impulsprogramma gevat worden. Ik weet niet wanneer dat klaar zal zijn, maar het zou wel nuttig zijn dat we dan ook de ministeriële besluiten kunnen zien, zodat we weten hoe het exact zal gaan, welke ondersteuning geboden wordt, welke bedragen en voor welke technologieën – energie-efficiëntie of hernieuwbare energie. Mijn vraag is dus eigenlijk: wanneer zal die bundel af zijn? Nu heb ik het gevoel dat ik mijn vraag wat in het ijle stel, omdat ik heel wat gegevens niet heb. Ik wacht dan beter tot we al die gegevens hebben, zodat ik kan kijken waar het aan voldoet. Voor mij zou het belangrijk zijn dat energie-efficiëntie niet achterwege wordt gelaten, ook al zit dat al vervat in de ecologiepremie+ – die speciale warmtepompen zitten daar trouwens ook al in vervat.

Als u mij niet kunt antwoorden, dan heb ik liever dat u me gewoon een timing geeft voor wanneer al die documenten beschikbaar zullen zijn.

Minister Brouns heeft het woord.

Collega Gryffroy, ik begrijp uw vraag. Dit komt de komende weken op de agenda van de Vlaamse Regering. We zijn op dit ogenblik bijna klaar om het naar de Inspectie van Financiën te sturen. De focus ligt ook duidelijk op warmtepompen, want daar zit veel potentieel in.

Ik wil u wel nog een verdeling meegeven, want ik denk dat dat wel gepast is, maar uiteraard onder voorbehoud van wat nog goedgekeurd moet worden in de verdere uitvoering van dit impulsprogramma binnen de Vlaamse Regering.

Er was inderdaad sprake van 100 miljoen euro en wij denken die als volgt te kunnen verdelen: 28 miljoen euro voor STRES-oproepen 2022 met besteding van FIO-middelen (Fonds voor Innoveren en Ondernemen), 13 miljoen euro via een overdracht van middelen, 20 miljoen euro eenmalig extra verkregen bij de begrotingsopmaak voor 2023, 28 miljoen euro reguliere STRES-middelen in 2023 binnen de ecologiepremie+, 5 miljoen euro nog vast te leggen voor advies en begeleiding, 3,6 miljoen euro ontwikkeling en onderzoek (O&O) tot demo – de proeftuinen – en nog 2,5 miljoen euro via de speerpuntclusters. Ik wilde dit met u delen, maar dit is wel onder voorbehoud van goedkeuring binnen de Vlaamse Regering. Wijzigingen zijn dus nog mogelijk.

De heer Gryffroy heeft het woord.

Dank u wel. Dan wacht ik tot de uitvoeringsbesluiten er zijn om het dan te evalueren en er eventueel nog op terug te komen. Voor mij is het in elk geval belangrijk dat energie-efficiëntie bovenaan de agenda staat.

De vraag om uitleg is afgehandeld.