In 2022 meer zomergranen en korrelmaïs, maar minder groenten

Naar jaarlijkse gewoonte heeft het Departement Landbouw en Visserij op basis van de ingediende verzamelaanvragen 2022, een eerste analyse gemaakt van de totale aangegeven hoofdteelten in Vlaanderen. Hou er rekening mee dat het voorlopige cijfers betreft én dat, door een methodologische wijziging in de verwerking van de registraties, het vergelijken van de cijfers over de jaren heen op dit moment nog voorzichtig moet gebeuren. Hierdoor moeten conclusies en evoluties met de nodige zorgvuldigheid in de wereld worden gezet. Toch wil het departement al, waar mogelijk op basis van de voorlopige cijfers en informatie uit de sector, een eerste duiding geven.

Het areaal aardappelen is dit jaar weer toegenomen, na de daling van vorig jaar als gevolg van de verminderde vraag naar verwerkte aardappelproducten in binnen- en buitenland tijdens de coronacrisis. Consumenten gingen toen beduidend minder uit eten, wat zich vertaalde in een minder verbruik van frietjes, kroketten en puree.

Het areaal groenten neemt dit jaar een sterke duik, als gevolg van de sterk gestegen teeltkosten (zaden, meststoffen … ), de verminderde vraag van de groenteverwerkende industrie en de geopolitieke situatie die landbouwers doet omschakelen naar zomergranen en korrelmaïs. De grootste daler in de sector groenten zijn de bonen. De bonenteelt is erg gevoelig voor droogte of overvloedige regenval, wat de afgelopen jaren in de zomer vaak een probleem was. Ook in 2021 kende het areaal bonen al een daling tegenover 2020. Daarnaast daalt ook het areaal wortelen scherp: na een stijging vorig jaar staat deze teelt onder druk door een moeilijke prijsvorming en de moeilijke oogstomstandigheden vorig jaar. Na tien jaar continue stijging daalt ook het areaal ajuin. De moeilijke prijsvorming vorig teeltseizoen, hoge teeltkosten en teeltrisico's zorgen duidelijk voor een tempering dit jaar. Ook het areaal spruitkolen is sterk afgenomen. Dit is te wijten aan de veel mindere vraag naar diepvriesspruiten voor export. De VS was een grote afnemer van de Belgische spruiten, maar door onder meer de sterk gestegen containerkost voor overzees transport is de vraag sterk teruggevallen.

In de fruitsector valt de daling van het areaal aardbeien op. Het areaal appelen tekent opnieuw een kleine daling op, waar het areaal peren status quo blijft. In de sierteelt daalt het globale areaal zeer licht.

Het totaal areaal granen blijft dit jaar zo goed als status quo. De natte omstandigheden tijdens het najaar van 2021 zorgden voor een kleiner areaal wintertarwe, triticale en spelt dat werd ingezaaid. Wintergerst vormt hierop een uitzondering. De start van de Russische agressie ten aanzien van Oekraïne in februari van dit jaar en de daarmee gepaard gaande sterke stijging van de graanprijs, doet Vlaamse landbouwers overschakelen naar zomergranen (zomertarwe en zomergerst). Ook bij maïs is de stijging van het areaal korrelmaïs mogelijk een gevolg van de gunstige prijsvorming door de geopolitieke situatie in Oekraïne.

Landbouwers hebben dit jaar ongeveer 450 hectare eiwithoudende teelten aangemeld onder pre-ecoregeling, waarvan 45 hectare quinoa en 38 hectare soja. 

Het areaal vezelvlas daalt ook dit jaar verder. Door de toenemende vraag naar suikervervangende producten, zoals inuline uit cichorei, heeft de grootste inulineproducent zijn capaciteit gevoelig verhoogd en is het areaal cichorei mee gestegen. Tot slot is er een stijgende interesse in koolzaad omwille van de gunstige prijsvorming. De teelt van koolzaad zorgt bovendien voor een extra teeltrotatie op de Vlaamse landbouwbedrijven.

In tabelvorm:

Het Departement Landbouw en Visserij vraagt om bij de interpretatie van deze cijfers, met de volgende aspecten rekening te houden:

1.      De cijfers zijn gebaseerd op nog niet volledig verwerkte dossiers en zijn daardoor indicatief. Eventuele incoherenties in de individuele dossiers zijn nog niet verrekend. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat sommige percelen in Vlaanderen nog niet meegeteld worden in deze berekeningen.

2.      De oppervlaktes van 2022 worden vergeleken met de oppervlaktes uit de aangifte van 2021. De definitieve oppervlaktes van 2022 kunnen licht afwijken van de hierboven weergegeven oppervlaktes. Dit heeft echter geen invloed op de grootteorde van de toe- of afname van een areaal in vergelijking met 2021.

3.      Het vermelde areaal grasland staat los van de vergroeningsplicht, de blijvend grasland-status of de classificatie rond de bescherming onder natuur- of landbouwwetgeving. De cijfers voor grasland laten dan ook niet toe om hierover conclusies te trekken.

4.      Niet alle voedergewassen worden in onderstaande tabel bij het totaal areaal voedergewassen geteld. Bijvoorbeeld de arealen voederbieten, silomaïs… zijn apart opgenomen. Er worden in de tabel m.a.w. geen oppervlaktes dubbel geteld.

De arealen kunnen ook altijd op de cijferwebsite van het departement geraadpleegd worden. Op https://landbouwcijfers.vlaanderen.be/analyse-recentste-perceelsaangifte zijn de cijfers interactief en niet geaggregeerd zoals in dit persbericht, waardoor je per afzonderlijke teelt uit de verzamelaanvraag de arealen kan raadplegen. Je kan er verder verfijnen op provincie, gemeente en nog een paar andere parameters, en ook de arealen van voorgaande jaren oproepen ter vergelijking.

De cijfers op de website zijn ook voorlopig maar zullen in de loop van de campagne af en toe een update krijgen. De definitieve arealen worden verwacht eind oktober 2022.