De voorzitter
De heer Coel heeft het woord.
Arnout Coel (N-VA)
Minister, in afwachting van de definitieve lancering van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), dat om verschillende redenen vertraging opliep, voorzag de EU in overgangsmaatregelen. Het is door die maatregelen dat betalingen aan landbouwers en begunstigden kunnen blijven plaatsvinden. In Vlaanderen vullen we dat onder andere in met de zogenaamde eenjarige pre-ecoregelingen. Die subsidies worden verleend voor een aantal maatregelen die een positieve impact hebben op milieu, klimaat en/of biodiversiteit. Denk aan het inzaaien van productief kruidenrijk grasland, ecologisch beheerd grasland, het inzaaien van milieu-, klimaat- of biodiversiteitsvriendelijke teelten, precisielandbouw, het verhogen van organisch koolstofgehalte en voedermanagement. Landbouwers konden de subsidies aanvragen via de verzamelaanvraag 2022.
In de pers konden we een aantal cijfers van uw kabinet daarover lezen. Globaal werden 6776 van die regelingen aangevraagd, waarbij de meeste aanvragen, een dikke 2500, gingen naar precisielandbouw en ongeveer evenveel naar ecologisch beheerd grasland. Ook de pre-ecoregelingen voor het verhogen van het organisch koolstofgehalte in de bodem deden het niet slecht, met 1070 aanvragen. Er werd dit jaar ook voor ongeveer 450 hectare eiwitteelten aangemeld als pre-ecoregeling, waarvan 45 hectare quinoa en 38 hectare soja.
De lidstaten moeten in principe zelf invulling geven aan de definitieve ecoregelingen, maar die zullen moeten voldoen aan een aantal Europese voorwaarden inzake klimaat en verduurzaming. In januari 2021 publiceerde de Commissie een indicatieve lijst van een aantal maatregelen die ze als goede praktijk beschouwt.
Ik heb daarover de volgende vragen, minister. Hoe evalueert u de cijfers? Waar ziet u nog ruimte voor verbetering?
De aanvragen voor het inzaaien van klimaatvriendelijke teelten, zoals de eiwitteelten, zijn een beperkt deel van het totale aantal aanvragen. Hoe laten we onze landbouwers, bijvoorbeeld ook in het kader van eiwitonafhankelijkheid, in de toekomst nog beter de weg vinden naar die ecoregeling?
De Europese Commissie heeft onlangs een lijst samengesteld met daarin een overzicht van ecoregelingen die via de nationale strategische plannen zijn binnengelopen en beoordeeld. Kunnen we daar lessen uit trekken? Zijn er ecoregelingen uit andere lidstaten die ook interessant kunnen zijn voor ons?
Het ontwerp van het Vlaams Strategisch Plan is op 11 maart 2022 ingediend bij de Commissie, die drie maanden de tijd had om het te beoordelen. Ook het openbaar onderzoek is al enige tijd afgesloten. In de krant konden we lezen dat u feedback hebt ontvangen van de Commissie. We konden ook lezen dat u daar nog niet meteen op zou reageren, maar dat u dat te gepasten tijde zou doen. Ik wil toch al eens polsen of er op het vlak van de pre-ecoregelingen volgens u nog bijsturingen nodig zijn aan het luik van het Vlaams Strategisch Plan.
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
Collega Coel, in aanloop naar het nieuwe GLB werden in 2022 inderdaad de pre-ecoregelingen gelanceerd. Dat is honderd procent Vlaams beleid. We hebben die volledig zelf genomen. Met die maatregelen kunnen landbouwers al kennismaken met enkele maatregelen die we vanaf 2023 breder willen uitrollen in de context van het GLB.
Ik denk dat we al tevreden mogen terugkijken op het succes tot vandaag. De inschatting van het potentieel van de maatregelen was niet evident. Het zijn immers allemaal volledig nieuwe maatregelen, waar landbouwers tot nog toe weinig of geen ervaring mee hadden. Ook vergde de hele goedkeuringsprocedure met een sterke staatssteuntoets heel wat tijd, waardoor landbouwers op relatief korte termijn moesten beslissen of ze al dan niet wensten deel te nemen. En dat ze hebben toch wel gedaan in 2022, als we naar de cijfers kijken.
We kunnen bijvoorbeeld verwijzen naar de agromilieuklimaatmaatregel ‘teelt van vlinderbloemigen’. Percelen met die agromilieuklimaatmaatregel komen niet in aanmerking voor de nieuwe regeling met betrekking tot de eiwitteelten. De verwachting is dat dat areaal in de loop van de volgende jaren met de implementatie van het nieuwe GLB er wel grotendeels bij zal komen.
Vrijdag is er inderdaad al wat communicatie geweest in de media. Het is een feedbackprocedure. Er is een ontwerp ingediend. En zoals alle andere lidstaten hebben wij ook voornamelijk vragen tot verduidelijking gekregen, en ook een aantal opmerkingen. Maar ik begrijp dat dat niet ongebruikelijk is en dat het qua aantallen te vergelijken is met de andere lidstaten. De ambitie is inderdaad om daar gepast en snel op te antwoorden, zodat we daar in september mee verder kunnen, om inderdaad volgend jaar van start te kunnen gaan. En dat is inderdaad iets dat we samen doen met collega Demir.
De voorzitter
De heer Coel heeft het woord.
Arnout Coel (N-VA)
Ik denk dat het goed is dat we als Vlaanderen, met het 100 procent Vlaamse beleid van de pre-ecoregelingen, een voorafname hebben gedaan. Het is nu natuurlijk zaak om de goede lessen daaruit door te trekken in het Vlaams Strategisch Plan. Ik begrijp dat u dat zult bekijken en dat de evaluatie nog loopt.
Wat betreft de commentaar en de lopende feedbackprocedure, denk ik dat we er dan inderdaad best niet te ver op vooruit lopen. Ik wil er het belang natuurlijk wel van onderstrepen dat we vanuit Vlaanderen met een goed plan komen, dat ook uiteindelijk wordt goedgekeurd door de Europese Commissie. Er staan immers enorm veel middelen tegenover die moeten doorstromen naar onze landbouwsector. Ik ga ervan uit dat u dat in goede samenwerking met collega Demir tot een goed einde zult brengen.
De voorzitter
Minister Brouns heeft het woord.
Minister Jo Brouns
De brief is intussen inderdaad publiek gemaakt, dus wat dat betreft is er transparantie en zichtbaarheid. Het is een lijvig document van meer dan vijftig pagina’s, dat men kan doorworstelen.
De voorzitter
De vraag om uitleg is afgehandeld.
