In 2021 heeft de dienst Handhaving van de Mestbank in Vlaanderen 2496 opbrengingscontroles, 621 mestopslagen op de kopakker en 162 kunstmestcontroles uitgevoerd. De controleploegen waren vooral actief in de gebieden met een slechte waterkwaliteit, de zogenaamde VODKA-gebieden. Maar ook daarbuiten werd gecontroleerd. Bij 6% van de opbrengingscontroles, 15% van de mestopslagen op de kopakker en 7% van de kunstmestcontroles werden een of meerdere inbreuken vastgesteld. De inbreuken tonen aan welke bemestingspraktijken beter kunnen.
Bemesten met kunstmest en andere meststoffen
Op basis van de meest voorkomende inbreuken tijdens de opbrengings- en kunstmestcontroles, wijzen we graag op de volgende aandachtspunten.
Breng mest emissiearm op, om de ammoniakuitstoot te beperken
- Gebruik de juiste bemestingstechniek. Een sleufkouter mag alleen op grasland en niet op akkerland worden gebruikt.
- Gebruik sleepslangen correct. Sleepslangen moeten op de grond slepen (vandaar de naamgeving) en mogen niet boven het grondoppervlak hangen.
- Werk mest met breedwerpige verspreiding tijdig onder. Breedwerpige bemesting moet binnen de 2 uur ondergewerkt zijn. Nog beter is dat de mest direct ondergewerkt wordt. Dat laatste is altijd verplicht op zaterdag.
Respecteer de afstandsregels voor bemesting naast waterlopen
- Hou minstens 5 meter afstand van een gecatalogeerde waterloop, 1 meter van een niet-gecatalogeerde waterloop en 10 meter van een waterloop in VEN-gebied. Die afstandsregels gelden voor alle meststoffen (dierlijke mest, effluent, kunstmest…). Als de afstandsregels niet worden gerespecteerd, gaat dat soms gepaard met lozing.
- Voer geen bemestingen en grondbewerkingen uit in de teeltvrije zone van 1 meter langs alle oppervlaktewaterlichamen. In die zone mogen geen meststoffen worden opgebracht, geen grondbewerkingen worden uitgevoerd en geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.
Respecteer het bemestingsverbod op drassige of bevroren gronden
Op drassige of bevroren gronden mag niet bemest worden. De opgebrachte meststoffen spoelen immers af of kunnen niet ondergewerkt worden, met lozing tot gevolg. Dat geldt ook voor bemesting met effluent.
Respecteer het bemestingsverbod en de uitrijregeling
- Bemest niet op percelen met nulbemesting in natuurgebieden en op percelen met nulbemesting waarop een beheerovereenkomst van toepassing is.
- Respecteer de uitrijperiode.
Mestopslagen op kopakkers
Het is belangrijk om de afstandsregels te respecteren bij mestopslagen op de kopakkers. Inbreuken daarop gaan soms gepaard met lozing. De te respecteren afstand tot een perceelsgrens of waterloop is minstens 10 meter. Bij het gebruik van mestzakken is het best om die regel ook te volgen zodat bij ongelukken niet direct mestsappen op de openbare weg kunnen stromen, met lozing tot gevolg.
Denk er ook aan om de mestopslagen af te dekken als dat verplicht is. Vanaf 1 november tot en met 15 januari moet de mestopslag altijd afgedekt worden. Als de mestopslag langer dan 2 maanden aanwezig is voor het uitspreiden, moet die ook afgedekt worden. Ook buiten de wintermaanden.
Controles bemesting in fruitplantages
Vanaf dit jaar gaat bij de controles extra aandacht uit naar de bemesting in de fruitteelt met vloeibare meststoffen. De bemesting moet emissiearm gebeuren, dat wil zeggen:
- via een injectiesysteem
- of breedwerpig (spuiten van mest tot tegen de stam). In dat geval moet de mest binnen de 2 uur volledig ondergewerkt zijn.
Wat als de dienst Handhaving inbreuken vaststelt?
Als tegen de bovenstaande regels wordt gezondigd, zoals onderstaande foto's illustreren, maakt de dienst Handhaving een proces verbaal op.
Niet-emissiearme bemesting in de fruitteelt
Afstandsregels tot een gecatalogeerde waterloop zijn niet gerespecteerd
Mestopslag op de kopakker voldoet niet aan de afstandsregel van 10m tot de perceelsgrens
Hoe kunt u een inbreuk melden?
Ziet u een lozing of andere overtreding? Dan kunt u dat melden via info@vlm.be aan de dienst Handhaving van de Mestbank. U kunt ook contact opnemen met de lokale politie. Maak indien mogelijk een foto van de vermoedelijke overtreding, zodat u die kunt meesturen met uw melding. Wilt u een melding doen? Bekijk deze info op de VLM-website.
Waar vindt u meer informatie?
De uitrijregeling en andere regels voor het aanwenden van mest, vindt u terug op de VLM-website
Voor meer inhoudelijke informatie:
Chris De Saedeleer, Coördinator Toezichthouder
Koning Albert II-laan 15, 1210 Brussel
T 02 543 69 11
