Vlaamse varkenshouderij opgegeven door de politiek?

Voor het Algemeen Boerensyndicaat is dat bedrag beneden alle peil. Zeker wanneer we zien dat de ons omringende landen wél met substantiële ondersteuning over de brug gekomen zijn. Ook de Europese Commissie blijft Siberisch koud, net zoals Vlaanderen, en heeft geen oor naar onze oproep ter ondersteuning van de Vlaamse varkenshouderij. En wie zijn geschiedenis kent, weet het: de vrieskou in Siberië heeft indertijd veel levens gekost in de verschrikkelijke Goelags. Wel de situatie is momenteel zo erg dat wij kunnen stellen dat veel Vlaamse varkenshouders eigenlijk opgesloten zitten zoals in een Siberische Goelag. Overleven wordt bijzonder moeilijk, de vriesdood quasi reëel.
Hoe wordt het geld verdeeld? Wel, die 16 miljoen euro moet verdeeld worden over een aantal posten. Hoe die exact verdeeld gaat worden is nu nog niet gekend. Er is een deel voor VLAM om de Vlaming en de wereldburger te overtuigen meer Vlaams varkensvlees te eten. Daarnaast gaat er ook extra budget naar de Vlaamse kwaliteitslabels en het kwijtschelden van de jaarlijkse Rendac-factuur.
Wat dan overblijft (8 à 9 miljoen euro?) zal gebruikt worden om een aantal varkenshouders te steunen. Jonge varkenshouders en bedrijven die geïnvesteerd hebben in verduurzaming kunnen rekenen op steun. Echter, vooraleer een varkenshouder denkt: “Ik behoor tot deze groep, ik ben gered.”,  besef wel dat het bedrag dat er per varkenshouder zal overblijven relatief klein zal zijn, zeer klein. Het zal individueel op een aantal bedrijven weliswaar voor verlichting zorgen, maar veel varkenshouders zullen in de Siberische kou blijven staan. En het is duidelijk: op lange termijn komt onze Vlaamse varkenshouderij in dit scenario er bekaaid vanaf.
De Vlaamse Minister voor landbouw rekent er op dat de oprichting van een brancheorganisatie in de varkenshouderij snel een meerwaarde zal zijn. Wij hopen dat met haar. Alleen beseffen wij maar al te goed dat het geen uitgemaakte zaak is en dat het geen evidentie zal zijn om de juiste strategie uit te zetten waar de varkenshouder beter van wordt.

Europa is zeker mede schuldig aan hetgeen nu in de Vlaamse varkenshouderij gebeurt. Het klopt dat de lidstaten vrij zijn om bepaalde zaken te stimuleren of net af te remmen, zoals de Europese Commissaris van Landbouw aangaf, maar we kunnen er niet omheen dat datzelfde Europa industriële uitbreidingen in de varkenssector gestimuleerd heeft in het kader van plattelandsontwikkeling met VLIF-steun bij ons, maar nog meer in de lageloonlanden binnen haar grenzen en zo de traditionele familiale varkenshouderij richting de afgrond duwt.
België, gesteund door 18 andere lidstaten had de Commissie gevraagd om gebruik te kunnen maken van uitzonderlijke ingrepen in de varkensmarkt om zo de moeilijke situatie in de sector te verlichten. Echter Nederland, Denemarken en Spanje hebben die vraag niet ondersteund. Dit zijn wel de landen die het langst hebben kunnen profiteren van de hoge exportprijzen richting China. Hierdoor zijn er in die landen reserves opgebouwd die de huidige lage prijzen (tijdelijk) opvangen. Die landen hebben er dus alle belang bij dat Europa geen maatregelen zou neemt. Dat lijkt nu ook niet te gebeuren, voortgaand op een korte reactie van de Commissaris aan het Europees landbouw-persagentschap Agrafacts.

De Vlaamse varkenshouderij staat voor een tweesprong. Gaan we verder zoals vanouds en blijven we van crisis naar crisis sukkelen of schrijven we een ander verhaal?
Zonder een duidelijk plan met bijhorende ruime budgetten, zal de 16 miljoen euro geen start van een toekomstgerichte hervorming teweeg brengen. Er zullen veel boeren noodgedwongen moeten stoppen, met vele sociale drama’s tot gevolg.
We blijven erbij: met borrelnootjes kan er geen structurele wijziging komen. Met de deelname aan kwaliteitslabels wordt er niet direct financiële ademruimte op het varkensbedrijf gecreëerd. Elke verdere verduurzaming staat gelijk met zwaardere financiële lasten die nergens gecompenseerd worden.
Het is onze overtuiging dat het maatschappelijk verantwoord is dat er voldoende gemeenschapsgeld vrijgemaakt wordt om de financiële en familiale drama’s te vermijden én voor een warme herstructurering van de varkenssector. De varkenssector bestaat uit veel meer dan alleen de varkensboeren. Voor en na de varkenshouders komt er een hele keten, bestaande uit diverse toeleveranciers en een hele groep bedrijven die ons Vlaams varken tot heerlijke producten verwerkt. Ook die hebben belang bij een sterke Vlaamse (Belgische) varkenshouderij. Lokale gebondenheid is hun handelsmerk. Zonder Vlaamse varkenshouders stopt het ook voor hen en zullen ze op termijn ook de poort van de Siberische Goelag in hun zicht krijgen.