Wildgroei aan apps als struikelblok bij de digitalisering van de land- en tuinbouwsector

De heer De Roo heeft het woord.

Minister, land- en tuinbouwbedrijven beschikken over een massa aan data. Vandaag wordt slechts een beperkt deel van die data benut en gedeeld met de ondernemers, met leveranciers, met adviseurs, met consumenten en met de overheid. Om de bereidheid tot datadelen te verhogen, beschikken we in Vlaanderen over het project DjustConnect van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), dat zorgt voor een performante IT-infrastructuur, dat datastromen bij elkaar kan brengen en er ook voor zorgt dat de boer eigenaar blijft van de data. Digitalisering in de land- en tuinbouwsector is belangrijk voor de optimalisatie van de bedrijfsvoering en bij uitbreiding voor de verdere verduurzaming van de voedselketen.

Data van sensoren laten bijvoorbeeld precisietechnologie toe, maar laten ook toe om bedrijfsprocessen bij te sturen op basis van parameters die we als mens niet waarnemen, bijvoorbeeld CO2-uitstoot, stikstofuitstoot, infrarode straling, vochtigheidsgraad enzovoort. Om de digitalisering op een hoger niveau te brengen in de land- en tuinbouw, is het nuttig kunnen aanwenden van die data echter essentieel. Hiervoor worden steeds meer apps ontwikkeld. De universiteit van Wageningen waarschuwde tijdens de vijfde editie van de Mansholtlezing echter dat apps hun doel voorbijschieten indien ze niet gelinkt zijn met achterliggende, grotere informatiesystemen waarmee bedrijven al werken.

Op zich is dat een logisch principe, want als dat niet het geval is, slaat het voordeel van het gemak al snel om in een nadeel door de extra administratieve handelingen. Daarnaast stelt Wageningen University & Research (WUR) ook vast dat apps komen en gaan en dat het een uitdaging is om duurzame businessmodellen te creëren tussen de diverse stakeholders binnen het voedselsysteem van producent tot consument.

Digitalisering staat in Vlaanderen hoog op de agenda. Het is een belangrijk onderdeel van het relanceplan Vlaamse Veerkracht. Er wordt 4 miljoen euro extra uitgetrokken om de digitalisering in de land- en tuinbouwsector te versnellen. Daarmee zou onder meer worden ingezet op het ontwikkelen van nieuwe digitale toepassingen en het beter ontsluiten van data.

Minister, welke initiatieven heeft Vlaanderen intussen genomen voor de ontwikkeling van nieuwe digitale toepassingen? Hebt u daarbij oog voor de vermindering van de administratieve lasten? Op welke manier komt u daarmee tegemoet aan de waarschuwingen van de rijksuniversiteit van Wageningen met betrekking tot de uitdaging om duurzame businessmodellen te creëren? Op welke manier plant u meer dataleveranciers naar DjustConnect aan te trekken? Hoeveel zijn het er vandaag? Welke ambities heeft Vlaanderen op het vlak van de ontwikkeling van apps voor de land- en tuinbouwsector die de datastromen, bijvoorbeeld overheidsdata, met elkaar verbinden?

Minister Crevits heeft het woord.

Collega, dank u wel. Er is inderdaad 4 miljoen euro uitgetrokken binnen het relanceplan Vlaamse Veerkracht voor de ontwikkeling van nieuwe samenwerkingsvormen en nieuwe digitale toepassingen voor land- en tuinbouwers. Het is net de samenwerking tussen spelers in de keten die ervoor zou moeten zorgen dat de ontwikkelde apps niet los van elkaar staan. Bovendien worden extra administratie en het manueel overtypen van gegevens door boeren vermeden door net in te zetten op al beschikbare data. Het datadeelplatform DjustConnect van ILVO focust precies op het verbinden van die data en de apps.

Van bij de start van de ontwikkeling van een app moet er al aandacht zijn voor een duurzaam businessmodel. De Living Lab Agrifood Technology van ILVO ondersteunt bedrijven heel actief daarin. ILVO biedt in het kader van het COOCK-project (Collectief Onderzoek & Ontwikkeling en Collectieve Kennisverspreiding/-transfer) van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) workshops API-economie (Application Programming Interface) aan voor bedrijven om hun businessmodel in dezen scherp te stellen. ILVO heeft daarbij oog voor de rol van de boer. In cocreatie met boeren, technologieontwikkelaars en de voedingsindustrie gaat ILVO op zoek naar een win-win-winbusinessmodel, met een aantoonbaar voordeel voor elke partij aan de tafel.

Dan is er uw derde vraag. Er zijn vandaag al tien databronnen beschikbaar. Een even groot aantal is in voorbereiding voor ontsluiting. DjustConnect focust op die databronnen die ook onmiddellijk worden gebruikt om bestaande digitale toepassingen of apps te automatiseren en dus direct voordeel hebben voor onze boeren. Uiteraard kan dat alleen maar mits de toestemming van de boer in kwestie, want daar staat DjustConnect garant voor.

Dan de laatste vraag. Met ondersteuning van het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten (PIO) heeft het departement een overheidsopdracht uitgeschreven voor de ontwikkeling van een smartphoneapp voor ‘geotagged photos’. Die app zal een schakel zijn in hun controlesysteem. Waar er twijfel is op basis van de satellietbeelden, kan aan de boer om een foto worden gevraagd om bijvoorbeeld de teelt op het perceel te bewijzen. De boer kan zo’n taak ook delen met derden. De ontwikkeling van de app bevindt zich momenteel in de testfase.

Ik hoop hiermee zo volledig mogelijk te hebben geantwoord op uw interessante vragen.

De heer De Roo heeft het woord.

Minister, dank u voor uw antwoord. Het was een kort antwoord, maar uit uw antwoord leid ik wel af dat die 4 miljoen euro extra die is uitgetrokken, ook wel nuttig wordt aangewend. Ik heb ook vastgesteld dat de mensen van ILVO zeker ook met het project DjustConnect aanwezig waren op de Werktuigendagen, met een mooie stand. Dat vind ik ook heel belangrijk. Ze waren daar heel zichtbaar, waardoor ze toch ook steeds meer boeren op de hoogte kunnen brengen van het project en van het belang van het delen van hun data, en vooral van het feit – u hebt ook aangehaald wat in het project zit – dat ze zelf kunnen kiezen welke data ze delen en met wie ze die delen.

Een van de sectoren die heel prominent aanwezig zijn in de bronnen die de data al gebruiken, is de melkveesector. Dat is een heel goede zaak, maar ik denk dat er zeker ook nog wat werk is om die digitalisering ook in de andere deelsectoren van de land- en tuinbouw verder door te drijven, zodat zij ook die data kunnen gebruiken om hun bedrijf te optimaliseren, om hun processen te optimaliseren en vooral ook om administratief werk te vermijden. De overheid, Vlaanderen hanteert normaal gezien het ‘only once’-principe: ze vraagt gegevens slechts eenmaal op, gaat gegevens die ze heeft, niet nog eens opvragen. Ik denk dat we dat zeker moeten doortrekken, bijvoorbeeld ook in de diverse controle-instanties die binnen de land- en tuinbouwsector actief zijn.

Wat de geotagged photos betreft en de app die in ontwikkeling is, hoor ik dat het vooral een controleapp is en niet zozeer een app die ervoor kan zorgen dat de bedrijfsprocessen worden geoptimaliseerd. Misschien is het in de testfase of in de verdere ontwikkeling van die app ook mogelijk om een aantal insteken te geven waarbij de boer in kwestie de app ook kan benutten, niet enkel om gecontroleerd te worden maar vooral om een aantal zaken gemakkelijk te kunnen opzoeken en een aantal gegevens onmiddellijk bij de hand te hebben. Dat is een suggestie die ik in elk geval wil meegeven. Ik dank u voor uw antwoord, ik heb geen bijkomende vragen.

Minister Crevits heeft het woord.

Ik ben blij met het enthousiasme van collega De Roo. Er waren geen extra vragen maar ik wil wel meegeven dat ik zelf tijdens de Werktuigendagen op de stand van ILVO op de tractor heb gezeten om de ‘smart farming’-technieken te ontdekken. U was daar zelfs getuige van.

De vraag om uitleg is afgehandeld.