Coronasteunmaatregelen in het kader van de volgende fasen van het zomerplan

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Minister, we hebben gisteren een volgende stap gezet in de gefaseerde heropening. Elk van die stappen is een belangrijke stap voor ons, zowel ondernemers als alle burgers. Met deze volgende fase van het zomerplan kunnen verschillende sectoren weer heropleven. Sauna’s, fitness, bioscopen, zwembaden, casino’s, bowlings en zo verder mogen de deuren weer openen. Zowel de sectoren als onze burgers keken er reikhalzend naar uit om een deel van hun vrijheid terug te winnen.

Om de ondernemingen in veilige omstandigheden te laten heropenen, werden de nodige protocollen uitgewerkt. De Vlaamse overheid heeft tijdens deze crisis een brede waaier aan steunmaatregelen uitgewerkt. Dankzij die maatregelen konden veel ondernemingen de voorbije maanden overleven. Het Vlaamse beschermingsmechanisme loopt eind juni af. Wie in deze opstartmaand een omzetverlies van 60 procent zou hebben, kan nog op dat mechanisme steunen. Nu we onze maatschappij gefaseerd weer heropenen, moeten we natuurlijk ook bekijken hoe we de verschillende steunmaatregelen op een doordachte manier gaan stopzetten en laten uitdoven.

Daarom stel ik u graag de volgende vragen, minister. Hoe worden de protocollen opgevolgd en geëvalueerd? Waren de protocollen ruim op voorhand gefinaliseerd voor de heropening van 9 juni? Hoe en wanneer worden de protocollen aangepast voor de volgende fasen van het zomerplan? Die protocollen zijn wel degelijk belangrijk. Daar staan ook bepaalde details in voor onze ondernemers. En telkens komen er toch een aantal zaken boven die voor ondernemers moeilijk te begrijpen zijn. Nu zag ik opnieuw iets passeren op de sociale media in verband met biljarten en darts. Die zouden dan niet open mogen. Daar was opnieuw onduidelijkheid over. Kunt u daar iets meer over zeggen?

Het moratorium op faillissementen loopt ook weldra af. Hebt u zicht op de weerbaarheid van de verschillende sectoren? Zijn er ERMG-enquêtes (Economic Risk Management Group) afgenomen in de verschillende sectoren? Zo ja, wat waren de resultaten van die enquêtes? Hoe ziet u de Vlaamse economie evolueren in de volgende maanden? Kunt u meer toelichting geven bij de afbouw van de steunmaatregelen in de komende periode?

Het gaat dus om een aantal updates van de verschillende stappen die door de Vlaamse Regering en door u zullen worden gezet, minister, met zicht op een hopelijk zeer mooie zomer.

Minister Crevits heeft het woord.

De protocollen worden in overleg met de sectoren opgevolgd, geëvalueerd en bijgestuurd. De besprekingen over de protocollen gebeuren voornamelijk tussen de sectorfederaties en het Coronacommissariaat. Mijn kabinet en ikzelf consulteren de sectorfederaties in de economische sfeer al sinds het begin van de coronacrisis op zeer frequente basis. Dit overleg is al zeer zinvol gebleken in de aanloop naar het Overlegcomité omdat ik dan goed aanvoel waar de belangrijkste aandachtspunten zitten. Het geharmoniseerd sluitingsuur in de horeca is daar een goed voorbeeld van. Het ministerieel besluit voor de maatregelen die ingaan op 9 juni, dat de basis vormt voor de aangepaste protocollen, werd op 4 juni in het Staatsblad gepubliceerd. De protocollen waren tijdig klaar.

Ik wil ook graag benadrukken dat niet alle sectoren een apart protocol hebben. Bijvoorbeeld voor de ambulante handel worden de regels gedetailleerd opgenomen in het ministerieel besluit en in de ‘Gids voor de opening van de handel’. Voor hen is er dus geen specifiek protocol noodzakelijk.

Het wettelijk moratorium op faillissementen liep eigenlijk al af op 31 januari 2021. Om de stopzetting van dit moratorium op te vangen, werd door de Federale Regering de toegang tot de procedure van gerechtelijke reorganisatie vereenvoudigd. De FOD Financiën en de RSZ beslisten ook om een feitelijk moratorium in te stellen door bedrijven niet failliet te laten gaan als gevolg van schulden bij de belastingdiensten of de sociale zekerheid. Deze regeling is na 31 januari van kracht gebleven.

We zien in de cijfers van het aantal faillissementen in februari in Vlaanderen dat het aflopen van het wettelijk moratorium een eerder beperkte impact had: er werden in februari 272 faillissementen uitgesproken en in januari 219. De meest recente cijfers die beschikbaar zijn, hebben betrekking op april 2021 wanneer er 277 faillissementen werden uitgesproken. Dat is merkelijk meer dan de 163 in april 2020, maar nog altijd een stuk onder het aantal faillissement in april 2019, toen er 421 waren.

De meest recente enquête van de ERMG van eind mei 2021 toont een globale verbetering van het risico op faillissementen van 5 naar 4 percent. Ook binnen de meest getroffen sectoren zoals de horeca, waar er een evolutie is van 17 naar 5 percent, en events, waar er een evolutie is van 10 naar 8 percent, worden de cijfers beduidend beter.

Ik wil hierbij wel wat nuanceren en voorzichtig zijn: het gaat hier om een enquête die afgenomen werd op een moment dat de verwachtingen gunstig waren. De reële impact zal uiteraard afhankelijk zijn van de snelheid waarmee de economie weer aantrekt en mensen weer op restaurant zullen gaan, culturele evenementen kunnen bezoeken, naar een feest kunnen gaan enzovoort.

Ik ga ervan uit dat we met het afbouwen van de steunmaatregelen pas echt zullen zien wat de impact van de coronacrisis op onze economie is. Voorlopig zien we een uitgesproken optimisme bij de bedrijven. Het ondernemersvertrouwen in Vlaanderen lag in mei 2021 op het hoogste niveau sinds meer dan tien jaar. De bbp-groei in het eerste kwartaal was ook hoger dan verwacht.

We hebben altijd de logica gehanteerd dat zolang ondernemingen ernstige exploitatiebeperkingen ondervinden door maatregelen die de overheid oplegt om de gezondheidscrisis in te dijken, we de nodige maatregelen moeten nemen om gezonde ondernemingen door de crisis te helpen. Tegelijk willen we ons ervoor hoeden om steun te blijven geven aan ondernemingen die geen kans meer hebben op een duurzame doorstart. Dit zou geen doelmatig beleid zijn en het zou de concurrentieverhoudingen in de sector verstoren.

Hoe minder maatregelen we moeten nemen om de gezondheidscrisis in te dijken, hoe kleiner ook de noodzaak aan ondersteunende maatregelen. De beste steun is immers de heropstart van economische activiteiten. Op die heropstart spelen we net in met instrumenten zoals de heropstartlening. Ondertussen zijn er al meer dan tweehonderd aanvragen voor circa 8,5 miljoen euro.

Ondertussen kunnen bedrijven nog Vlaamse beschermingsmechanismen aanvragen voor de maand mei en voor de hele maand juni. 

Tegelijk zal de Vlaamse Regering evalueren of zeer gerichte maatregelen voorzien kunnen worden, bijvoorbeeld voor de discotheken die nog de hele zomer verplicht gesloten zullen zijn. 

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Minister, dank u wel voor uw antwoord. Ik denk dat de steun voor de gesloten sectoren er zeker en vast nog moet zijn. Ik volg u dat de beste steun natuurlijk de heropstart is van de verschillende sectoren, waarbij hopelijk zo min mogelijk nog wordt vastgehouden aan beperkende regels en dergelijke meer, en dat die stilletjes aan mogen verdwijnen. Ik denk daarbij aan het sluitingsuur dat nog altijd op 23:30 uur staat. Ik denk dat dat een mooie verwezenlijking is van de Vlaamse Regering, gedragen door het Vlaams Parlement, in het Overlegcomité. Maar we moeten ook volgende stappen durven bekijken op het moment dat dat opnieuw wordt besproken.

Ten slotte is er nood aan rationalisering. Er is opnieuw onduidelijkheid over het biljart en het darts. Minister, kunt u bekijken wat daar precies aan de hand is? Dat is misschien niet zo’n  grote sector, maar zij liggen ook al acht à negen maanden stil. Voor hen is dat hun leven, hun inkomen. Die heropstart moet er dus ook kunnen komen. Kunt u bekijken hoe het komt dat ze er eventueel van zijn uitgesloten? En kunt u daar dan een duidelijk antwoord op geven vanuit de regering, de verschillende regeringen?

Dankzij onze steunmaatregelen konden onze ondernemers de moeilijke periode overbruggen. Het was onze plicht om die mensen te helpen in de donkerste momenten. Nu kunnen we hopelijk vooruitkijken. En we moeten ook vooruitkijken. Het gaat natuurlijk over de belastingbetaler. We moeten er als een goede huisvader over waken. Maar ik hoor dat u er in de Vlaamse Regering zeker mee bezig bent om te bekijken op welke manier dat het beste gebeurt.

Minister Crevits heeft het woord.

Collega De Vreese, op dit ogenblik is er net een FAQ gepubliceerd. Die lijst is nu beschikbaar. De anomalieën worden bekeken. Zoals u weet, vindt er volgende week opnieuw een Overlegcomité plaats. We zullen onze ondernemers daar weer voluit verdedigen. Ik dank u.

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Daar rekenen wij voluit op, minister.

De vraag om uitleg is afgehandeld.