Akkoord over Europees GLB blijft uit

De 27 Europese landbouwministers en het Europees Parlement trachtten de afgelopen week na een jarenlange voorbereiding het Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) van 2023 tot eind 2027 af te kloppen. Het gaat om een pakket van 270 miljard euro wat van het landbouwbeleid de grootste slokop van Europees geld maakt.
Vergroening van de landbouw zorgt voor blokkering van de onderhandelingen

De miljarden aan landbouwsubsidies zijn van levensbelang voor de 12 miljoen Europese landbouwers, maar ook de klimaatbeweging volgt de onderhandelingen met argusogen: een vergroening van de landbouw is cruciaal om de ambitieuze klimaatdoelstellingen van de Europese Unie te kunnen halen, benadrukte vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans meermaals.

Precies dat laatste aspect zorgde voor een blokkering in de onderhandelingen. De Raad en het parlement raakten het niet eens over het tempo van en de voorwaarden aan de vergroening. Het gaat dan onder meer over de manier waarop de uitgavencriteria worden gereguleerd. De lidstaten willen daar wat flexibiliteit toelaten, terwijl het parlement een strengere regulering voorstaat.

Daarnaast ijvert het halfrond ervoor om 30 procent van het budget voor rechtstreekse betalingen te besteden aan 'ecoregelingen', die landbouwers moeten aanmoedingen om technieken toe te passen die gunstig zijn voor het klimaat en de biodiversiteit. De Raad wilde dat beperken tot 20 procent, maar kwam volgens Europarlementslid Peter Jahr (EVP) ineens met een voorstel op de proppen om de lidstaten tijdens de eerste twee jaar van het nieuwe landbouwbeleid daarin veel meer vrijheid te geven.
Vertrouwen moet weer worden opgebouwd

"Dat ligt moeilijk als je werkt met respect voor elkaar", aldus de Duitser, die zelf deeltijds landbouwer is. De Raad houdt het in een persbericht op "verschillende belangrijke thema's", waarover nog geen akkoord kon worden gevonden. Ook Norbert Lins (EVP), de voorzitter van de Landbouwcommissie in het Europees Parlement en de hoofonderhandelaar voor het halfrond, reageert teleurgesteld.

"Dit is niet alleen nefast voor het institutionele evenwicht in de EU, maar ook voor de landbouwers en voor de klimaatbeweging. We zijn uiteraard bereid om verder te onderhandelen, maar het vertrouwen moet opnieuw opgebouwd worden", zei de Duitser vrijdagvoormiddag op een persconferentie. "We moeten argumenten uitwisselen om tot een compromis te komen, en dat soort discussie is er de voorbije dagen niet geweest."

Volgens Lins is er nu een "korte pauze" nodig om daarna in de loop van juni verder te onderhandelen. Ook de Raad hoopt de gesprekken in juni verder te zetten, maar concrete afspraken zijn er nog niet, zegt de woordvoerster van het Portugees voorzitterschap Catarina Faria aan het Duitse persagentschap dpa. Portugal, dat het roterend voorzitterschap van de Raad nog tot eind juni in handen heeft, dringt aan op een akkoord voor het einde van zijn mandaat.
Gaat nieuw GLB wel van start in 2023?

De onderhandelaars voor het Parlement geloven dat het mogelijk is om tegen dan een compromis te sluiten, al vragen ze wel bemiddeling door de Europese Commissie. Dat is volgens hen ook nog op tijd om het landbouwbeleid vanaf 2023 van start te laten gaan.