Koudeprotocol voor pluimvee

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Minister, het Vlaamse regeerakkoord voorziet in de invoering van een hitteprotocol opdat dieren die tijdens zeer warme periodes naar het slachthuis moeten worden getransporteerd op een verantwoorde manier geladen, vervoerd en gelost kunnen worden. De sector maakte daarvan het afgelopen jaar heel snel werk, zodat de dieren niet nodeloos moesten lijden tijdens de warme zomerperiode.

Maar daar stopt het engagement niet, integendeel. Naast de welzijnsproblemen die hitte met zich kan meebrengen, kunnen zich uiteraard gelijkaardige problemen voordoen bij het omgekeerde fenomeen, waarvoor we nu gesteld worden: koude. Precies daarom hebben de Vereniging van Industriële Pluimveeslachthuizen, het Nationaal Verbond van Pluimveeslachthuizen en Uitsnijderijen en de minister een koudeprotocol vastgelegd met afspraken over het laden, vervoeren en lossen van pluimvee dat bij erg koude temperaturen overgebracht wordt naar het slachthuis.

Dat is uiteraard geen overbodige luxe, want heel vaak worden dieren al ’s ochtends heel vroeg overgebracht naar het slachthuis. Het slachtproces start zeer vroeg. Vooral pluimvee is niet goed bestand tegen koude. Er zijn in het koudeprotocol duidelijke afspraken gemaakt voor wanneer de temperatuur daalt onder 5 graden, onder 0 graden en onder 7 graden.

Dankzij dat protocol beschikt de sector over duidelijke uniforme richtlijnen. Het is de functionaris voor het dierenwelzijn in het slachthuis die dan op basis van de weersvoorspellingen van het KMI zal beslissen om het koudeprotocol op te starten.

Het verdient waardering dat de sector deze verantwoordelijkheid op zich heeft genomen en dat zij verder gaan dan wat het regeerakkoord eigenlijk gevraagd heeft. Wij vroegen om een hitteprotocol, maar ik denk dat we bij deze temperaturen heel tevreden mogen zijn dat zij ook een regeling hebben getroffen voor het respecteren van het welzijn bij deze koude temperaturen.

Minister, in welke mate heeft het dierenwelzijnsprobleem met pluimvee zich in het verleden gesteld toen er nog geen sprake was van een koudeprotocol? Welke zijn de belangrijkste bepalingen die het koudeprotocol voorschrijft? Wanneer is dit in werking gegaan? Op welke manier wordt de naleving van dat protocol gehandhaafd, in het bijzonder tijdens het laden en het vervoer? En, minister, zult u deze goede praktijk ook uitdragen naar andere Europese lidstaten?

Minister Weyts heeft het woord.

Ook deze vraag gaat over de pioniersrol die wij vanuit Vlaanderen opnemen op het vlak van dierenwelzijn, en dan op het vlak van heel specifieke thematieken. Men kan zeggen dat dit, gelukkig ook , vrij uitzonderlijke gevallen zijn. Het gaat over een regeling die we hanteren in geval van extreme weersomstandigheden. We hadden al een hitteplan uitgewerkt met de slachthuissector, ook nog maar vorige zomer. Dat gaat over het laden, lossen en vervoeren van grootvee en pluimvee op dagen met echt warme temperaturen. Tot nu toe was er geen protocol voor koude temperaturen. Nochtans worden dieren ook vaak ’s ochtends heel vroeg overgebracht naar het slachthuis, en met name pluimvee is echt niet goed bestand tegen erge koude. Grootvee is daar natuurlijk beter tegen bestand. Tijdens koudeperiodes worden in de pluimveeslachthuizen bij aankomst van de vrachtwagens regelmatig ook hogere sterftes dan gemiddeld vastgesteld.

Gelet hierop hebben wij het voorbije najaar samen met de slachthuissector initiatief genomen. We zijn vanuit mijn administratie Dierenwelzijn met de slachthuissector aan tafel geschoven om een koudeprotocol overeen te komen, met afspraken over het laden, vervoeren en lossen van pluimvee. Het koudeprotocol geeft duidelijkheid aan de vele partners die betrokken zijn bij het slachtproces. Het betreft eigenlijk de hele keten: de pluimveehouder, de vangploeg, de transportfirma, de slachthuismedewerkers, de vertegenwoordiger van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV). Iedereen heeft nu dezelfde richtlijnen voor dagen met erg koude temperaturen. Het zijn de functionaris voor het dierenwelzijn, de zogenaamde animal welfare officer, en de planner van de levende aanvoer binnen het slachthuis die op basis van de weersvoorspellingen van het KMI beslissen wanneer dat koudeprotocol moet worden opgestart.

Wat zijn de belangrijkste maatregelen? Op zeer koude dagen wordt de bezettingsdichtheid in de kratten ietwat verhoogd. Als de kippen wat dichter op elkaar zitten, dan wordt de warmte natuurlijk wel makkelijker vastgehouden. Er zijn richtlijnen in verband met het sluiten van de zeilen van de vrachtwagens, zodat er minder warmte kan ontsnappen. Het is wel belangrijk om hier er ook voor te zorgen dat er toch nog voldoende ventilatie is. Er zijn instructies voor wachtende vrachtwagens: wachttijden moeten zoveel mogelijk beperkt worden en in de slachthuizen moeten vrachtwagens waar mogelijk kunnen wachten in wachtruimtes met gesloten deuren. Anders worden de vrachtwagens zoveel mogelijk uit de wind geplaatst. Transporten van langer dan vijf uur worden zoveel mogelijk uitgesteld.

Dat protocol is onmiddellijk van start gegaan. De handhaving gebeurt vooral aan de slachthuizen, waar door de aanwezige controlerende dierenartsen ook kan worden nagegaan of er maatregelen tegen de koude genomen werden en of er dierenwelzijnsproblemen waren. We hebben natuurlijk een vernauwd controlesysteem op de slachthuizen, op het slachtproces, maar in dezen is dat natuurlijk ook van toepassing op het vlak van de controle en de handhaving.

Qua Europese initiatieven: ik wil in eerste instantie dichterbij kijken, naar de Brusselse en Waalse collega’s van Dierenwelzijn, omdat we hierin vrij uniek zijn, maar vooralsnog ook nog binnen België.

Dat is de eerste doelstelling, om te proberen dat men daar toch wat dezelfde protocollen zou  kunnen hanteren. Vervolgens kunnen we dan naar Europa trekken. Maar het zou een beetje gek zijn indien we er in eerste instantie nog niet in zouden zijn geslaagd om de twee andere gewesten mee te nemen of dat minstens te proberen. Ik verwacht dat die operatie met enig succes zal kunnen worden afgerond.

Ja, als je alles splitst, moet je natuurlijk met velen overeenkomen. (Opmerkingen van minister Ben Weyts)

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Het lijkt mij inderdaad logisch dat Wallonië en Brussel mee op die kar springen en dat u de voortrekkersrol uitdraagt naar de Europese lidstaten. Dat is een goed voorbeeld waar iedereen uit kan leren. Ik ga ervan uit dat het gezond verstand zal zegevieren, waar het ook zal zijn dat u de code van goede praktijk inzake dit protocol zult uitdragen.

Ik heb nog een bijkomende vraag, minister, opnieuw inzake handhaving. Ik weet dat ik u daar misschien tot vervelens toe over zal bevragen. Misschien bent u nu al wat geïrriteerd. Maar voor ons is dat echt heel belangrijk en ik wilde hier even informeren. Want afgelopen zomer is het hitteprotocol wél al in werking getreden en er zijn ondertussen dus al wat ervaringen opgedaan. Welke lessen werden er ondertussen getrokken, die nadien dan eventueel werden meegenomen voor dit koudeprotocol? Welke aanpassingen zult u eventueel aanbrengen? 

Minister Weyts heeft het woord.

Wat betreft de handhaving, hebben we natuurlijk – en gelukkig – gezorgd voor een versterking van het controlesysteem. Enerzijds hebben we die animal welfare officers, die ook op die koude- en warmteprotocollen moeten toezien. Maar daarnaast zijn er onze eigen Vlaamse mobiele inspectieteams die we hebben uitgerold en die vanzelfsprekend ook in dezen zullen toezien. Ik kan daar echter nog geen cijfers over geven. Gelukkig moeten warmte- en koudeprotocollen vrij uitzonderlijk worden toegepast. Maar nu zullen de koudeprotocollen ongetwijfeld in werking worden gesteld en dan kunnen we zien in welke mate dat de nieuwe afspraken worden gehonoreerd. Het zal de eerste keer zijn dat die koudeprotocollen in werking treden sinds ze bestaan.

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Voor alle duidelijkheid, minister, ze zijn toch al in werking?

Ja, oké.

We zijn uiteraard heel tevreden met de versterking van de controlediensten, dat weet u. Maar we zouden graag hebben dat ze in de toekomst nog meer aangekondigd zouden gebeuren, ook dat weet u.

Ik heb verder geen extra slotwoord meer, voorzitter.

De vraag om uitleg is afgehandeld.