De laatste maanden werd meer dan ooit duidelijk dat een virus ongemeen hard kan toeslaan in onze samenleving en ons sociaal leven aan banden kan leggen. Om de maatschappelijke, economische en gezondheidsimpact van epidemieën en pandemieën zo klein mogelijk te houden, is het belangrijk dat snel en nauwkeurig in kaart gebracht kan worden hoe een virus zich onder de bevolking verspreidt. De manier van testen is daarbij bepalend.
De meest gevoelige en betrouwbare test is de ‘polymerase chain reaction’ (PCR) test die de aanwezigheid detecteert van genetisch materiaal van het SARS-CoV-2 virus in een staal uit de neus- of keelholte. Nadeel is dat de staalafname door getraind medisch personeel moet gebeuren en door velen als erg oncomfortabel wordt omschreven. Bovendien komt de test met een verwerkingstijd (in een klinisch labo) van een tweetal dagen. Snelle antigentesten zijn omwille van hun complexiteit dan weer minder betrouwbaar. Serologische testen, tenslotte, gebruiken een bloedstaal. Zij zijn sneller en minder duur dan PCR-testen, maar verifiëren alleen of een persoon antistoffen heeft aangemaakt en dus in contact is gekomen met het virus.
Nieuwe snelle SARS-COV-2 test
Imec en UZ Leuven werken daarom aan een snelle SARS-COV-2 test die binnen de 5 minuten kan vertellen of je drager bent van het virus én er een grote kans is dat je besmettelijk bent. Deze oplossing is eenvoudig: ze maakt gebruik van de virusdeeltjes in de microscopisch kleine, waterige partikels aanwezig in uitgeademde lucht. Onderzoek heeft aangetoond dat die partikels de voornaamste transmissieroute zijn voor het virus. Zo kan er veel makkelijker, sneller en op een grote schaal getest worden op overdraagbaarheid van het virus.
De onderzoekers van imec zijn ondertussen gestart met het ontwikkelen van de onderliggende technologie en een bijhorend analysetoestel. Hierdoor is het verwerkingsproces van de test terug te brengen tot 5 minuten. In een tweede fase zal in samenwerking met specialisten van UZ Leuven een uitgebreide klinische studie opgezet worden. Tegen de zomer van 2021, tenslotte, is het de bedoeling een functioneel prototype uit te testen op Brussels Airport, zodat de uiteindelijke oplossing meteen aan alle vereisten voldoet om mensen opnieuw veilig en vlot te laten reizen en samenkomen.
Vlaams minister van Innovatie Hilde Crevits: “De ontwikkeling van deze test is van groot belang voor de volksgezondheid. We hebben dan ook beslist om dit project met twee miljoen euro te ondersteunen. Het project heeft nog een weg af te leggen, maar met de nodige steun kan de klinische studie tegen de zomer afgerond zijn en kan er ook getest worden op Brussels Airport. Met deze snelle test zullen we veel korter op de bal kunnen spelen en enkel die personen die effectief voor besmettingsgevaar kunnen zorgen tijdelijk afzonderen. Een belangrijke mijlpaal om snel de draad van ons leven opnieuw op te pikken en opnieuw te genieten van reizen, sporten, cultuur en samenzijn.”
“De voornaamste testen die nu gebruikt worden, geven weliswaar informatie over een huidige of voorbije besmetting, maar zeggen eigenlijk niets over de mate waarin iemand het virus nog kan doorgeven. Daarom ontwikkelen we samen met UZ Leuven een test die binnen de vijf minuten kan vertellen of je drager bent van het SARS-CoV-2 virus, én er een grote kans is dat je besmettelijk bent.” zegt Peter Peumans, CTO Health Technologies bij imec. “Bovendien richten we onze blik meteen op de toekomst: we willen met onze test eveneens in staat zijn om snel en flexibel in te spelen op de opmars van andere virussen en ziektekiemen die zich verspreiden via uitgeademde partikels – zoals influenza, RSV en tuberculose.”
“Dankzij deze ondersteuning van de Vlaamse overheid kunnen we een vliegende start maken,” zegt Luc Van den hove, CEO van imec. “De snelheid waarmee we deze test op de markt zullen kunnen brengen, hangt rechtstreeks af het financiële plaatje. In afwachting van andere investeerders hebben we ons alvast voorgenomen om zelf voor het nodige startkapitaal te zorgen, als onderdeel van imecs bijdrage aan de wereldwijde strijd tegen COVID-19.”
“We zullen met onze jarenlange ervaring op vlak van de ontwikkeling van moleculaire diagnostische testen een uitgebreide klinische studie ondersteunen’ zegt Prof Katrien Lagrou, hoofd van het moleculair diagnostisch laboratorium van UZ Leuven. “We geloven dat zo’n snelle test breed toepasbaar kan zijn, ook in ziekenhuizen voor de snelle screening van potentieel besmette patiënten en medische staf”.
