Een derde van het geproduceerde voedsel wordt verspild, waarvan ongeveer de helft bij de teelt van gewassen. Na de oogst blijft een grote massa bladeren en stengels achter op het veld. Tuinbouwers produceren ook veel onverkoopbare groenten en fruit. Dat wordt nu weggegooid, gecomposteerd of er wordt groen biogas van gemaakt. Er zijn steeds meer initiatieven om verspilling te voorkomen, maar de reststroom uit de tuinbouw zal altijd heel groot blijven. Er is dus een enorm potentieel aan grondstoffen beschikbaar voor hoogwaardige toepassingen.
Tuinbouwreststromen worden grondstof
“We vonden meer dan 80 nieuwe toepassingen in de voedings- en diervoederindustrie, cosmetica, gezondheidssector en voor de bouw- , papier- en kartonindustrie. Je kan dus wel stellen dat we mooie resultaten kunnen voorleggen om de duurzaamheid in de tuinbouw te verbeteren”, vertelt Veronique De Mey, onderzoeker bij Inagro.
Zo kan je bier maken van verspilde aardappelen. Of t-shirts en papier met het snoeiafval van tomaten. Op tuinbouwafval kan je zwarte soldatenvliegen kweken die op hun beurt verwerkt kunnen worden tot hondensnack. Tulpenbollen, koffiegruis of okkernootschalen bevatten interessante componenten voor cosmeticaproducten. En binnenkort kunnen we plantaardige loopschoenen kopen.
“Vanuit ILVO Food Pilot hebben we vooral met telers en verwerkers samengewerkt rond het opwaarderen van eetbare groenten- en fruitreststromen tot eindproducten of ingrediënten voor nieuwe voedsel- en drankentoepassingen. We ontwikkelden groenteconfituren en chutneys, sappen, smoothies, passata’s en andere gezonde lekkernijen”, vult Bart Van Droogenbroeck, onderzoeker bij ILVO, aan.
Alle ideeën staan op bioboost-platform.com. Dit digitale platform inspireert en verbindt tuinbouwers, ondernemers en iedereen die biogebaseerde tuinbouw een boost wil geven. Tuinbouwers kunnen er initiatiefnemers zoeken die reststromen willen valoriseren. “We vonden meer dan 80 nieuwe toepassingen in de voedings- en diervoederindustrie, cosmetica, gezondheidssector en voor de bouw- , papier- en kartonindustrie. Je kan dus wel stellen dat we mooie resultaten kunnen voorleggen om de duurzaamheid in de tuinbouw te verbeteren”, vertelt Veronique De Mey, onderzoeker bij Inagro.
Meer inkomsten, minder afval
Die slogan was de rode draad van het BioBoost-project. De partners ontwikkelden een strategie om verspilling te verminderen en economisch haalbare alternatieven te ontwikkelen. Via een brochure worden beleidsmakers, onderzoekers, maar ook tuinbouwers en consumenten geïnformeerd over de kernelementen van die strategie. De brochure werd ook aan Bart Naeyaert, West-Vlaams gedeputeerde voor Landbouw en Visserij overhandigd.
“Meer dan ooit streven we er ook in West-Vlaanderen naar om aan land- en tuinbouw te doen met zo weinig mogelijk impact op het milieu. Lekkere, gezonde, kwalitatieve land- en tuinbouwproducten telen en er ook nog je boterham mee verdienen. Dat is de zoektocht. Inagro wil voor de West-Vlaamse land- en tuinbouw de verkenner zijn, ook in (glas)tuinbouw. Daarom investeren wij sterk in deze sector. Van bio tot hydrocultuur en verticale teelten op het dak van de REO-veiling. We gaan er voor om samen met andere onderzoekers en ondernemers de toekomst te tonen. De ondernemer kiest wat voor hem of haar interessant is”, vertelt gedeputeerde Bart Naeyaert.
De toekomst van circulaire landbouw
Het draagvlak rond duurzaamheid bij jongeren wordt steeds groter. VIVES Roeselare ontwikkelde een educatief bordspel ‘Save Our Planet’ voor leerlingen van de derde graad secundair onderwijs. Het bordspel test de kennis over een biogebaseerde economie, door middel van 83 verschillende meerkeuzevragen. “Via onze online leermodule worden leerlingen voorbereid op het spelen van het bordspel. We deelden al 500 spellen uit. Op die manier inspireren en sensibiliseren we de jeugd, of de circulaire ondernemers van morgen”, vertelt An Callens, onderzoeker bij Vives Roeselare.
BioBoost heeft aangetoond dat er heel wat kansen zijn voor de tuinbouwsector. Er is een markt voor biogebaseerde producten, en het is bewezen dat ook de producent van biomassa, de (glas)tuinbouwer, hieraan kan verdienen. De transitie naar een circulaire economie komt niet van vandaag op morgen, maar dankzij de inspanningen van de projectpartners is de weg ingekort. Mogelijke belemmeringen zoals onduidelijke of ingewikkelde wetgeving werden in kaart gebracht. Via doelgerichte acties lieten ze de tuinbouwsector en afnemers van biogebaseerde producten samenwerken. En dankzij toegankelijke informatie en inspirerende voorbeelden zijn alle partijen aangezet tot actie. Het slotevenement eindigde met de oproep “Pakt u de businesskansen als producent van plantaardige (bij)producten? Nu is het aan jou!”.
Meer info
· Meer informatie over het project en de resultaten is te vinden op: www.bioboosteurope.com/nl.
· Voorbeelden van circulaire toepassingen van tuinbouwrestromen staan op: www.bioboost-platform.com/nl.
· Speel het bordspel ‘Save our planet’ via https://save-our-planet.online/. Een fysiek bordspel kan je opvragen door een mail te sturen naar saveourplanet@vives.be.
· Het online slotevenement van BioBoost kan je herbekijken via deze YouTube-video.
