Fraude met de ecologiesteun

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, ik zeg het al jaren: ik zou echt graag eens op bezoek gaan bij het Rekenhof. Sinds ik medewerker werd in dit parlement, was ik gefascineerd door wat die mensen allemaal vinden in hun rapporten. Ik vind het soms jammer dat die aanbevelingen van het Rekenhof ‘clichédingen’ geworden zijn, die af en toe aangehaald worden in een debat. De echte kracht daarvan is een beetje verdwenen. Nochtans zeggen ze in hun rapporten allerlei zeer pertinente dingen.

Een van de zaken die me enorm opviel in hun rapport over de rekeningen van 2009, was te vinden op bladzijde 65: een grootschalige fraude met ecologiesteun, ten belope van maar liefst 13 miljoen euro. Er moest dus 13 miljoen euro teruggevorderd worden. Wetende dat die ecologiesteun jaarlijks goed is voor een budget van ongeveer 23 miljoen euro, is dat wel een enorm bedrag.

De ecologiesteun bestaat uit twee instrumenten: de ecologiepremie en de strategische ecologiesteun. In het rapport staat dat dat te wijten zou zijn aan fraude met attesten bij drukkerijen. Hoe zit die fraude juist in elkaar? Hoe beoordeelt u dat? Wat zullen we daar in de toekomst aan doen? Is het instrument op zich adequaat genoeg of moeten we nadenken over een aanpassing ervan als het blijkbaar toch zo makkelijk is om te frauderen? Het is natuurlijk goed dat die fraude aan het licht is gekomen maar dan schiet het middel het doel misschien voorbij. Ik had graag wat meer uitleg over de exacte aard van die fraude en over hoe we daar in de toekomst aan kunnen remediëren.

Minister Crevits heeft het woord.

Mijnheer Vande Reyde, ik ben het eens met uw complimentje aan het Rekenhof, maar de oorsprong van dit dossier is niet ontdekt door het Rekenhof maar staat gewoon in de verslagen van VLAIO.

Er zijn een aantal feiten die ik hier wil opsommen. Zo gaat het bijvoorbeeld niet over een fraudegeval in 2019 voor een bedrag van 13,4 miljoen euro maar over een fraude die ontdekt is in 2019 en die een periode bestrijkt tussen 2011 en 2018.

Ik til bijzonder zwaar aan dit dossier. Vandaar dat ik probeer zoveel mogelijk openheid te geven zonder namen te noemen.

Op 20 mei 2019 bezorgde de afdeling Inspectie van VLAIO een omstandig rapport aan de administrateur-generaal van VLAIO met een toch wel bijzonder feitenrelaas.

Begin 2019 voerde de dienst Inspectie van VLAIO een controle ter plaatse uit in het kader van toegekende ecologiesteun voor de verduurzaming van een drukpers in de drukkerijsector. Daar werd vastgesteld dat een aantal investeringen niet waren gerealiseerd, terwijl de leverancier ze gefactureerd had en een attest had afgeleverd waarin vermeld stond dat de investeringen geleverd waren. Vermits er geen overeenstemming was tussen wat geattesteerd werd en de realiteit, rees het vermoeden dat ook bij andere drukkerijen het attest niet als waarheidsgetrouw kon worden beschouwd. Vandaar het verder en uitgebreid onderzoek van VLAIO bij andere drukkerijen die steun kregen voor dergelijke technologieën.

En nu word ik een beetje technisch. Het is niet zo dat je die drukpers zomaar kunt openen om te kijken of de gesubsidieerde technologie al dan niet aanwezig is. Er is heel wat specifieke technische kennis voor nodig in verband met drukkerijen. Aangezien de inspecteurs bij VLAIO die kennis niet hebben, wat u hen ook niet kwalijk kunt nemen, werd de hulp ingeroepen van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) die betrokken was bij de opstelling van de studie die als basis dient voor het aanvaarden van de technologieën als ecologische investeringen.

Er is dus een lijst met technologieën die aanvaard moeten worden voor ze in aanmerking komen voor ecologiesteun. VITO werkt mee aan die onderzoeken. Dat wordt dan geïmplementeerd en om na te gaan of die technologie al dan niet aanwezig was, is die kennis dan weer nodig.

De dienst Inspectie heeft dus ook de dossiers ecologiesteun van andere drukkerijen bekeken. Er was dikwijls sprake van dezelfde consultant en het bleek om een beperkt aantal leveranciers te gaan die de investeringen factureerden. Er is samen met VITO-experten verdere controle ter plaatse uitgevoerd om te verifiëren of wat vermeld stond op de factuur daadwerkelijk aanwezig was in de drukpersen.

Daarbij zijn twee of drie mechanismen vastgesteld. Ten eerste waren er dossiers waarbij de aangevraagde technologie niet aanwezig was. Zo moest er bijvoorbeeld een warmtewisselaar aanwezig zijn maar die zat er niet in.

Het kon ook gaan over een technologie met betrekking tot inkten die wel wordt toegepast in de textielsector maar niet in de drukkerijsector. Als het bijvoorbeeld gaat over milieuvriendelijke inkten, is iets dat bij textiel wordt gebruikt, niet altijd bruikbaar in de drukkerijsector. Dat was het tweede probleem dat werd vastgesteld. Een derde probleem was dat de technologie er soms wel was, maar dat de gehanteerde prijzen niet marktconform waren.

Er waren dus drie mogelijke problemen. Er is een heel onderzoek bezig. Een aantal drukkerijen zeggen dat ze te goeder trouw zijn, dat ze absoluut niet op de hoogte waren van die problemen. Ze verwijzen dan naar de consultant of naar de leverancier van de aangekochte machines die hen had bijgestaan bij de aankoop van de machine en de aanvraag van de ecologiesteun. U zult begrijpen dat ik als minister, en dat geldt ook voor mijn leidinggevend ambtenaar, niet zelf kan beoordelen of iemand al dan niet op de hoogte was. Dat is iets dat nu wordt onderzocht.

Ik geef u een aantal cijfers ter vervollediging. Er zitten 154 dossiers qua ecologiesteun in de scope. Het gaat over dossiers die zijn ingediend in de periode 2011-2018. Er zijn nu onderzoeken bezig door onze inspectiediensten. In 82 dossiers zijn terugvorderingen uitgestuurd, maar die worden zonder uitzondering betwist door de drukkerijen. Ik begrijp dat ook wel. Men wil zich kunnen verdedigen.

Ik kom tot uw tweede vraag. Het dossier gaat dus over mogelijke fraude, door een onderneming die steun heeft aangevraagd, maar ook mogelijkerwijze door de leverancier die de druktechnologie heeft geleverd. De onderzoeksdaden van de dienst Inspectie van VLAIO zijn beperkt tot de aanvragende onderneming, en VLAIO kan enkel onderzoek doen in het kader van een subsidiedossier, om te bekijken of die steun nu al dan niet moet worden teruggevorderd. VLAIO kan geen boekhoudkundige controles of controles in het algemeen uitvoeren. Aangezien VLAIO niet bevoegd is om onderzoek te doen naar de handelswijze van de leverancier, omdat het zich moet richten tot degene die de subsidie heeft aangevraagd, is het dossier op 5 november 2019 overgemaakt aan de Centrale dienst voor de Bestrijding van Corruptie (CDBC). Die dienst doet nu ook een onderzoek. Het onderzoek loopt en aangezien het onderzoek geheim is, is het moeilijk voor mij om u daarover details te geven. Het zal uiteindelijk de rechtbank zijn die zich zal uitspreken over de vaststellingen en de verantwoordelijkheid van de diverse betrokkenen. VLAIO heeft uiteraard terugvorderingen ingesteld in de dossiers waar fouten werden vastgesteld, zoals dat moet.

Wat de screening betreft, zoals ik zei, heeft mijn leidinggevend ambtenaar op het moment dat hij zelf op de hoogte werd gesteld van het dossier, wat mij betreft correct actie ondernomen. Ik ben dan later bevoegd minister geworden, maar ook wij zijn op de hoogte gesteld. We hebben VLAIO ook laten weten, maar dat was al zo, dat er bijzondere aandacht moest worden besteed aan alle subsidieprocedures om de correcte aanwending van de subsidies te kunnen versterken. Men kan zich natuurlijk niet altijd voor honderd procent wapenen tegen misbruik, maar men kan wel onderzoeken hoe men zich nog beter kan organiseren opdat dat niet zou gebeuren.

De ecologiepremie is, dat weten jullie, een financiële ondersteuning voor bedrijven die hun productieprocessen vergroenen en investeren in technologieën die leiden tot energiebesparing en milieuvriendelijk produceren. De subsidieaanvraag gebeurt via de webapplicatie Ecologiepremie. De onderneming duidt uit de lijst van limitatieve technologieën de technologie aan waarin ze wil investeren. Die lijst wordt samengesteld en vooraf door de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) beoordeeld op basis van kosteneffectiviteitsmethodieken en ecologische voordelen. Op basis daarvan wordt de steun voor de ecologische meerkosten berekend en toegekend. Er is dus al een beperkte lijst, en de VITO bekijkt wat kan en wat niet kan.

De steun wordt uitbetaald in drie fases, met een eerste schijf van 30 procent wanneer via een controle van de factuur is aangetoond dat de investering voor 30 procent is gerealiseerd, met een tweede schijf van 30 procent bij de realisatie van 60 procent van de investering, wat alweer wordt gecontroleerd via de factuur, en met de derde schijf bij een volledige realisatie van de investering. Voorafgaandelijk aan de uitbetaling van de laatste schijf zal de dienst Inspectie van VLAIO controleren. Dat kan op de stukken of door een controle ter plaatse. Dat is dus nu bij die laatste schijf ook daadwerkelijk gebeurd.

We moeten uiteraard zwaar tillen aan die mogelijk frauduleuze praktijken. Er werden ook stappen ondernomen om die fraudegevoeligheid te kunnen inperken. Naar aanleiding van de vaststellingen in de dossiers van de drukkerijen werden een aantal acties genomen om de digitale aanvraag voor ecologiesteun minder risico- of fraudegevoelig te maken.

Dat vergt een applicatie waarin staat dat, ten eerste, de technologieën altijd worden gekoppeld aan de Europese activiteitennomenclatuur via de NACE-codes van de sectoren waarvoor ze van toepassing zijn. Ik heb al gezegd dat je hier iets hebt dat standaard zeer goed rendeert in de textielsector, maar blijkbaar niet bij drukkerijen. Ik ben geen expert, ik geef het alleen maar mee. Op die manier kan een onderneming actief in sector X niet automatisch steun vragen voor een technologie die eigenlijk enkel rendabel kan worden toegepast in sector Y.  Dat is wat we nu hebben ontdekt. Ten tweede, een onderneming moet de offerte van de technologie waarvoor zij steun vraagt verplicht opladen bij de digitale intake. Waarom? Ik heb dit daarnet nog niet verteld, maar we hebben gemerkt dat een aantal binnengekomen offertes een commerciële korting bevatten van 48 tot 62 procent, die echter niet op de facturen staat. De bedragen die kunnen worden afgeleid uit de offerte, zijn bedragen vóór de toekenning van de commerciële korting, maar die dan wel voor het volledige bedrag werden ingediend. En daardoor krijg je dus abnormaal hoge prijzen voor bepaalde technologieën. Dat is iets dat wij niet konden zien, omdat dat niet was meegenomen in het proces. Daarom moet dat er nu bij zitten. Die twee initiatieven zouden de fraudegevoeligheid toch een stuk beter moeten maken.

De inproductiestelling van de vernieuwde applicatie is – geheel toevallig, collega Vande Reyde – voorzien voor vandaag. Daarnaast onderzoekt het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) ook hoe ze verder fraudedetectiesystemen en datamining kan inzetten om de ecologiepremie en de risicoanalyse te verfijnen.

Er lopen vandaag twee klachten bij de Centrale Dienst voor de Bestrijding van de Corruptie (CDBC), één klacht over valsheid in geschriften en subsidiefraude met de Ecologiepremie Plus en één klacht tegen een dienstverlener van de kmo-portefeuille ingevolge een vermoeden van subsidiebedrog. Dat is een ander dossier.

Ik heb geprobeerd om jullie inzicht te geven in wat het Rekenhof heeft gesteld. Ik wil meegeven dat VLAIO daarover in zijn rapporten correct heeft gerapporteerd. Het staat er ook in. Maar het is een dossier met een heel lange geschiedenis en waarrond heel wat betwistingen lopen. Ik kan mij vandaag niet uitspreken over de resultaten. Mensen hebben uiteraard het recht om zich te verdedigen.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw uitvoerig antwoord. Ik apprecieer het heel fel dat u licht op de zaak werpt. Het is ernstig.

Allereerst wil ik zeggen dat ik geen steen werp naar VLAIO. Het is goed dat ze die dingen hebben ontdekt. U hebt verteld over de drie verschillende fases en dat ze in de derde fase daadwerkelijk zullen controleren. Het is goed dat ze dat hebben gedaan. Mijn complimenten dat ze zoiets dan naar boven kunnen brengen. Maar als ik uw details dan hoor, maak ik me toch heel ernstig zorgen over dit instrument. Want wat blijkt? Eén consultant, die heel veel verschillende leveranciers en uiteindelijk drukkerijen aansteekt, heeft een fraudecarrousel – zo kun je het toch wel noemen – van 13 miljoen euro op gang heeft gebracht. Dat is toch een vrij ernstige zaak. Ik begrijp dat die ondernemingen misschien te goeder trouw zijn. En het zijn inderdaad technische zaken, die moeilijk te controleren zijn. Maar ik zal toch nog, met alle geheimhoudingsclausules die daar misschien mee gepaard gaan, verder ingaan op dit dossier. Want ik wil hier echt de details van kennen. Het baart toch zorgen dat één iemand de mazen in het net of de achterpoortjes probeert te vinden en erin slaagt om gedurende acht jaar 13 miljoen euro onterechte steun van de Vlaamse overheid te bemachtigen.

Uw remediëringen lijken mij goede suggesties. Je kunt die inderdaad koppelen aan die NACE-codes, maar of dergelijke zaken daarmee in de toekomst voorkomen zullen kunnen worden, is natuurlijk maar de vraag.

Mijn voornaamste bezorgdheid is: als één persoon 13 miljoen euro aan fraude in gang kan steken, dan is het maar de vraag hoeveel onterechte steun nog niet aan het licht is gebracht. Dat is mijn voornaamste bezorgdheid. Ik snap dat dat zo gaat met subsidies die gegeven worden op basis van een aantal in de praktijk moeilijk te verifiëren verplichtingen, maar dat moet ons toch tot nadenken stemmen.

Begrijp me niet verkeerd. Ik sta volledig achter de doelstelling. Ik ben de grootste fan van ecologische productie. Maar ik betwijfel dat dit instrument in de toekomst de meest veilige optie is om dat in de praktijk te realiseren. Die vraag is pertinent.

Wat de rest van de procedure betreft, begrijp ik dat dit nu bij de corruptie-instantie zit. Ik neem aan dat dat een federale instelling is?

Ik begrijp die ondernemingen, want ze kunnen te goeder trouw zijn. Het gaat om 82 dossiers, wat toch wel veel is. Gaat het ook om 82 ondernemingen of zijn er soms verschillende dossiers per onderneming?

We zullen dit hier verder opvolgen en ik zal informeren naar welke verdere informatie we hierover kunnen krijgen, geheimhouding in acht genomen, om toch wel tot de bodem van de zaak te gaan.

De heer Gryffroy heeft het woord.

Ik ben ook wat geschrokken van de omvang van het dossier, maar ik zou de vergelijking willen maken met een andere methodiek voor subsidiëring. Voor de Ecologiepremie Plus moet je inderdaad iets aanduiden, maar het gaat meestal ook over heel specifieke technologieën voor heel specifieke sectoren. Ik heb me soms al eens de vraag gesteld of het allemaal zo specifiek moet zijn, terwijl er eigenlijk heel wat andere investeringen zouden kunnen gebeuren die er niet in zitten.

Maar nu maak ik een bruggetje naar de REG-premies (rationeel energiegebruik) van de distributienetbeheerders voor bedrijven. Als bedrijven een bepaalde investering doen, krijgen ze naargelang het rendement dat ze op die investering halen, een tussenkomst. Daarbij is de voorwaarde dat er een audit moet worden voorgelegd, gecontroleerd door het verificatiebureau. Ofwel heb je een energiebeleidsovereenkomst, heb je een benchmark gedaan en krijg je een rapport dat je ook kunt gebruiken. Maar je krijgt pas de premie uitbetaald als je kunt aantonen dat de besparing effectief gerealiseerd is.

Dergelijk type dossiers, daar zijn er heel weinig van. Waarom? Omdat je natuurlijk wel de moeite moet doen om op voorhand een rapport te maken, met een schets van de situatie voor en na de investering. Het Vlaams Energieagentschap (VEA) controleert dat rapport dan en de premie wordt uitbetaald door de distributienetbeheerder. Ik denk dat dat een betere methodologie is dan de methodologie die men hanteert voor de Ecologiepremie Plus, waarbij men voor heel specifieke technologieën tot een lijst komt, samengesteld door het VITO, waar men op kan klikken. Ik sta echt versteld van de fraude en van het feit dat je zelfs geen facturen hoeft in te geven op voorhand, waardoor men daar kortingen op kan geven. Voor hetzelfde geld maken ze er een kredietnota bij op en dan heb je het ook omzeild. Dat zou niet mogen kunnen. Ik vind de methodiek zoals die voor de REG-premies inderdaad veel beter, omdat je daarvoor een audit moet maken en omdat er dan op basis van die audit gekeken wordt waar men al dan niet recht op heeft. Ik denk dat we eerder naar een dergelijk systeem moeten gaan.

Minister Crevits heeft het woord.

Ik wil starten met een persoonlijke bedenking. Voor mij toont dit aan dat we ons toch wel bescheiden moeten opstellen als we altijd maar zeggen dat alles voor bedrijven eenvoudig moet zijn en dat het allemaal automatisch moet verlopen via IT. Ik ben ook gechoqueerd over dit dossier. We geven steun, en als je dan ziet dat men mogelijkerwijze op drie manieren misbruik maakt. Het is iets dat goed bedoeld is, men krijgt al iets van de overheid, en dan gaat men nog een keer iets doen op de prijs of zo om toch nog maar meer te krijgen. Ik vind dat niet kunnen. De commentaren die er de voorbije weken waren op het misbruik van de hinderpremie hebben mij ook een stukje getraumatiseerd. We doen dat om te helpen, en dan ga je ervan uit dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Nu moet VLAIO al die honderdduizend dossiers gaan controleren, zoeken waar mogelijke misbruiken zitten. Dit toont aan dat het ook voor onze bedrijven – u hebt een voorbeeld gegeven, collega Gryffroy, over hoe het anders gebeurt – toch van belang is dat je op voorhand voldoende controleert. Ik zou het kind niet met het badwater weggooien, dat is het eerste wat ik wil zeggen. Het is trouwens wel de inspecteur van VLAIO, iemand die gelukkig veel kende daarover, die dat ontdekt heeft. Niet iedereen is gespecialiseerd in zulke zaken en weet toevallig hoe dat zit en dat dat misschien een technologie is die niet typisch is voor drukpersen; ik vind het dus ongelooflijk dat die heer of mevrouw dat ontdekt heeft. Het had even goed acht jaar kunnen doorgaan. Het is niet pas nu ontdekt omdat het toen de derde fase was. In dat dossier was het de derde fase, maar er zijn heel veel andere dossiers waar het wel is kunnen passeren. De mensen kunnen niet in alles gespecialiseerd zijn. Ik vind het toch wel bijzonder dat dit zo is kunnen gebeuren. Vandaar hebben we gezegd: verstreng nu al wat je kunt, en dan moeten we eens kijken op welke wijze we globaal omgaan met steunverlening.

Ten tweede is de terugvorderprocedure tien jaar. Wat ben ik blij dat dat tien jaar is. Je zou ook kunnen zeggen dat twee of drie jaar genoeg is. Ik ben godsgelukkig dat we de periode volledig kunnen dekken, dat is dus ook een goede zaak.

Mijnheer Vande Reyde, u vroeg of het 82 bedrijven waren. Ja, het zijn 82 bedrijven, maar die dossiers zijn niet naar die fraudeautoriteit gestuurd. Er is enkel het dossier van die consultant. Bij de bedrijven is het terugvordering van steun, dat kunnen we zelf. Maar als we zien dat daar een mechanisme achter zit, kunnen wij dat niet onderzoeken. Wij kunnen bij die consultant of bij de leverancier niet terecht. Daarvoor moeten we naar een andere autoriteit, en dat is politioneel, dat is een strafonderzoek dat geopend zal worden.

We hebben voor die Ecologiepremie Plus jaarlijks tussen de 150 en 360 dossiers. Het zijn er geen 82 op de 150, je moet het wel bekijken over al die jaren natuurlijk, maar het blijven uiteraard 82 gelijkaardige dossiers.

Mij zet dit een beetje aan tot bezinning. Zeker nu, postcorona, moeten we er ook over nadenken hoe ver we gaan in de steunverlening. Ik vind het zeer terecht dat je steun verleent voor hen die sprongen voorwaarts maken in technologieën. Ik heb er geen probleem mee dat dat systeem bestaat, maar we moeten wel eens grondig kijken naar de manier waarop je het evenwicht vindt tussen zaken automatiseren en voldoende zorgen dat er op voorhand controlesystemen ingebed zijn.

Anderzijds hebben we bekeken hoe die lijst samengesteld wordt. Ik vind dat dat wel goed opgemaakt wordt, daar heb ik nu niet zo’n probleem mee. Natuurlijk veranderen de technologieën ook snel, je moet mee blijven. In die zin, collega Gryffroy, begrijp ik uw opmerking ook wel. We moeten zo veel mogelijk creativiteit, laat het mij zo zeggen, beperkt houden tot die zaken waarin je creatief kunt zijn.

Tot slot zegt u, collega Vande Reyde dat u meer informatie zal proberen te verkrijgen. Wat ik hier niet kan doen, is namen noemen. Dat kan ik niet. Aanvankelijk hadden wij een kort antwoord, maar ik heb gezegd: ik ga nu alles meegeven wat ik kan meegeven over het dossier en daarover zo duidelijk mogelijk zijn. Maar ik mag niet oordelen of veroordelen, net omdat er een onderzoek loopt. Iedereen heeft recht op verdediging, vandaar kan ik niet in de wijde wereld namen gaan rondsturen. Ik hoop u zo volledig mogelijk gebriefd te hebben.   

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Ik heb daar 100 procent begrip voor. Dat was ook niet mijn vraag hier. Ik weet ook niet hoe het zit met geheimhouding en dergelijke meer. Ik heb dat nog niet eerder gedaan als parlementslid dat ik daar gebruik van wil maken. Ik zal wel alle procedures die er voorhanden zijn gebruiken om meer informatie te krijgen. Ik wil de naam van die consultant. Ik wil weten of hij nog in andere dossiers betrokken is. Ik wil voorkomen dat dat nog eens gebeurt. Dat is mijn taak als parlementslid. Dan kun je me niet kwalijk nemen.

Ik weet niet hoe dat juist zit met geheimhouding. Ik ga dat na deze commissie onmiddellijk uitzoeken. Ik kan niet eens op tijd komen op een vergadering, dus u moet even me wat krediet geven om na te gaan hoe dat precies moet. Ik denk dat het wel belangrijk is voor het parlement dat we daar tot op de bodem gaan want we moeten echt die spillovers beperken. Voor alle duidelijkheid, het is geen verwijt naar u. Het is geen verwijt naar VLAIO. Ik ben het 100 procent eens met u. Het is goed dat dat aan het licht is gekomen en alle krediet voor die man die daar zijn werk van gemaakt heeft.

Maar je kunt niet ontkennen dat als 82 bedrijven gedurende 8 jaar 13 miljoen euro fraude vanwege een consultant kunnen veroorzaken, dat er niets is dat we daarin moeten verbeteren en dat we daar geen lessen uit moeten trekken voor andere steuninstrumenten. De kans is vrij reëel dat er nog veel onterechte steun is uitgekeerd voor dergelijke instrumenten die we nog niet ontdekt hebben. Daar moeten we een beetje kijken. Ik denk dat we misschien moeten nadenken… Het is een heel intensief proces. Iemand zei ooit: vertrouwen is goed, controle is beter. In dat soort zaken ga je 99 procent van bedrijven en mensen hebben die zich keurig aan de regels houden en dat vertrouwen wel aankunnen, maar je gaat altijd haaien hebben die de hiaten in het net gaan opzoeken. En dan krijg je dergelijke dossiers. Het is misschien beter om bedrijven structureel te ondersteunen met lastenverlagingen in plaats van allerlei aparte subsidies voor aparte doelen, maar dat is een andere discussie.

In ieder geval denk ik dat we hier lessen uit moeten trekken om alleszins het huidige instrument en de controle verder te verfijnen. Ik ben blij dat VLAIO daarin stappen heeft gezet. We volgen dat verder op.

Misschien kunt u dit nog verduidelijken: u zegt dat de verjaringstermijn 10 jaar is, maar de procedures lopen nog en dat kan nog enkele jaren duren. Moeten we vrezen dat de verjaringstermijn van de terugvordering kan overschreden worden door de gerechtelijke procedure die nu loopt?

Minister Crevits heeft het woord.

De terugvorderingen zijn gebeurd. In elk dossier is er een terugvordering. Op het moment dat je een terugvordering doet, kan die betwist worden. U weet dat er een tachtigtal dossiers zijn. Er zijn er al 57 afgehandeld en dat zal ook met de overige dossiers gebeuren. Er komt maar een dossier als je terugvordert, begrijpt u? Op het moment dat je de brief voor de terugvordering verstuurt, is de termijn gestuit en heb je binnen die 10 jaar actie ondernomen. 

Ik wil nog even aangeven dat we ons als parlement op systeemniveau moeten blijven begeven. We zijn niet de instantie die individuen, ook al zijn ze heel malafide, moeten gaan achternazitten. Daarvoor bestaan rechtbanken. Ik ga ervan uit dat VLAIO ook op dat vlak zijn werk zal doen. Dus daar moeten we toch nog enige voorzichtigheid aan de dag leggen. Dat neemt niet weg dat een debat over de doelmatigheid van steun, over controles daarop en over een misschien te ver doorgedreven liberale insteek bij de steuntoekenning zeker nuttig kan zijn.

De vraag om uitleg is afgehandeld.