Dankzij liefst 3 Europese FarmDemo projecten (die intensief samenwerken) is er nu een training kit en een handig stappenplan met tips en goede voorbeelden, samengesteld op basis van wetenschappelijke observaties en analyses van bijna 60 Europese cases. Om de goede praktijken verder te verspreiden, creëert Europa een levend netwerk tussen demo-landbouwers. De databank bevat al 1.400 boerderijen en organisaties. Een 40-tal liggen in Vlaanderen.
Fleur Marchand (ILVO onderzoeker en partner in FarmDemo): “De Vlaamse voorlichters en adviseurs doen het goed in vergelijking met hun buitenlandse collega’s, maar verbetering is mogelijk. We zien bv. dat ze vaak in eenrichtingsverkeer demonstreren, terwijl net interacties tussen boeren het leren stimuleren. Dankzij FarmDemo hebben wij enkele eenvoudige trucs kunnen identificeren om die interacties te stimuleren.”
De beste manier om te leren is van elkaar. Vroeger ging dat vrijwel automatisch. Landbouwers ontmoetten elkaar regelmatig op café of na de mis. Nu moet dat gefaciliteerd worden, en demo’s zijn een goed instrument daarvoor. Dat zijn ze ook voor het ontwikkelen en testen van innovaties op landbouwbedrijven, maar het volle potentieel van demo’s wordt onvoldoende benut. Er is nood aan beste praktijken, goede voorbeelden en een overzicht van bruikbare tools. Dat was het doel van AgriDemo-F2F en PLAID, 2 van de 3 Horizon2020-projecten die FarmDemo overkoepelt.
Inventaris en case study-analyse. In een eerste fase brachten de projectpartners de betrokken landbouwbedrijven en organisaties in 30 Europese landen in kaart. Meer dan 700 boerderijen en bijna 400 organisaties werden bevraagd. Daaruit werden demo-events geselecteerd om in detail te bestuderen in een vergelijkende case study-analyse. Welke actoren nemen deel? Welke rollen nemen zij op? Welke technieken en tools gebruiken zij voor werving, interactie en kennisdeling? En was de demo een succes, m.a.w. wie heeft iets geleerd, wat en hoe werd er geleerd?
Training Kit en Design Guide. Uit de analyses werden enkele beste prakijken gekristalliseerd. Die werden vertaald in een Farm Demo Training Kit voor demo-boeren en een Farm Demo Design Guide met checklists, goede voorbeelden (video’s, infografieken), interessante weblinks en tips voor demo-organisatoren. Alle tools zijn (binnenkort) beschikbaar via de interactieve, gebruiksvriendelijke webapplicatie farmdemo.eu.
Lies Debruyne (ILVO): “De belangrijkste les is dat er geen één juist format bestaat. Wil je landbouwers iets leren, wil je interactie of wil je eerder bewustzijn creëren? Heeft je publiek voorkennis of niet? Kennen ze elkaar of niet? Al die vragen bepalen welk format het best zal werken en welke tools je best gebruikt. In de Farm Demo Design Guide vind je een handige matrix die alles samenvat.”
Word lid van de Farm Demo community! Landbouwers met interesse om zelf aan de slag te gaan en demo-activiteiten te organiseren kunnen zich gratis registreren op de FarmDemo-Hub. Dit geeft hen toegang tot alle tips, toekomstige demonstraties (en gerelateerde) activiteiten in het kader van NEFERTITI. Daarin worden 45 regionale hubs van landbouwers, adviseurs, coöperaties, onderzoekers, beleidsmakers enz. opgericht en samengebracht in 10 thematische netwerken. Elk jaar wordt in elke hub een demo-campagne georganiseerd waarin de beste praktijken uit FarmDemo worden toegepast. Fleur Marchand (ILVO): “Naast technische kennis worden in die campagnes dus de beste praktijken van demonstraties in real life onder demo-boeren gedeeld, en laat dat nu net de beste manier zijn om (van elkaar) te leren.”
7 DO’S UIT DE FARM DEMO DESIGN GUIDE
- Varieer! Wissel regelmatig van format en zorg voor voldoende variatie tussen luisteren, discussiëren, zien en doen. Een handige manier om dit te doen is door rekening te houden met de 4 leertypes in je publiek: (tools om dat te doen vind je in de Design Guide)
- Auditief ingestelde personen
- Visueel ingestelde personen
- Personen die leren door te lezen of te schrijven
- Fysiek ingestelde personen
- De start van een demo is cruciaal. Zorg voor een ijsbreker aan het begin. Tips vind je in de Design Guide.
- Schud je publiek af en toe wakker door een verrassingselement in te bouwen. Voorbeelden vind je in de Design Guide.
- Houd je aan de regel van 3:
- Beperk je tot 3 kernboodschappen.
- Herhaal elke kernboodschap 3 keer (zeker een keer op het einde als ‘take home messages’).
- Gebruik 3 ondersteunende boodschappen voor elke kernboodschap.
- De kans om een andere boerderij te bezoeken is een belangrijke reden voor landbouwers om demo’s bij te wonen. Betrek de demoboerderij dan ook zo veel mogelijk:
- Laat de gastboer en/of gastboerin vertellen over hun ervaringen – ook over wat fout liep en het leerproces dat ze hebben doorlopen. Dit kan deelnemers stimuleren om ook hun ervaringen te delen.
- Gebruik de demoboerderij zo veel mogelijk als praktijkvoorbeeld.
- Voorzie voldoende tijd voor netwerking. Dit stimuleert het (bijzonder effectieve) leren van elkaar door informele kennisoverdracht.
- Wil je werken rond een gevoelig thema (bv. stress, financiële situatie)? Dan heb je tijd en geduld nodig. Pas na meerdere sessies met dezelfde groep zal er voldoende vertrouwen zijn onder de deelnemers om de echte taboes te bespreken.
5 DON’TS UIT DE FARM DEMO DESIGN GUIDE:
- Te weinig eten en drinken voorzien. Niets zo vervelend als honger of dorst hebben. Je deelnemers zullen geen aandacht meer hebben voor het programma maar heel de tijd denken aan hun droge keel of lege maag (en ze zullen jou dat kwalijk nemen). Als het kan, kies dan voor iets dat gemaakt werd op de boerderij of met producten van de boerderij.
- Geen of te weinig tijd nemen om het gastbedrijf te bezoeken. Houd in het achterhoofd dat dit één van de redenen is waarom landbouwers deelnemen, dus geef hen ook waarvoor ze komen.
- Geen sanitaire faciliteiten voorzien. Want als de nood hoog is…
- Geen geluidsversterking voorzien. Na honger en dorst hebben waarschijnlijk het vervelendste op een demo: de spreker vooraan of de gids tijdens de rondleiding niet verstaan.
- Geen facilitator/moderator en timekeeper aanduiden. Dit zijn heel belangrijke rollen, maar ze worden vaak vergeten. Een facilitator/moderator zorgt ervoor dat de deelnemers weten wat er gaat gebeuren, wat van hen verwacht wordt en stimuleert hen om actief deel te nemen aan discussies. Tegelijk op de klok letten, is moeilijk. Dus geef iemand anders de opdracht om het programma op schema te houden.
FarmDemo is het resultaat van een sterke samenwerking tussen 3 Horizon2020-projecten. ILVO trekt het AGRIDEMO-F2F project op Europees niveau en werkt in Vlaanderen samen met het Innovatiesteunpunt (in PLAID), Inagro en de Hooibeekhoeve (in NEFERTITI).
Contact
Nele Jacobs, ILVO communicatie, 0472/53 06 96, nele.jacobs@ilvo.vlaanderen.be
Fleur Marchand, ILVO expert, fleur.marchand@ilvo.vlaanderen.be
