Concrete maatregelen die verder bouwen op de pijlers van onze duurzaamheidsstrategie en die vertrekken vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid. We kunnen er samen voor zorgen dat de mayonaise pakt
Ons huidig voedingssysteem staat voor een aantal grote uitdagingen: het voeden van een groeiende wereldbevolking met minder druk op het milieu en het klimaat, een evenwichtige voeding verenigen met een gezonde levensstijl, big data en digitalisering… Er is werk aan de winkel. Ik nodig de politieke partijen uit om samen te zoeken naar oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen en de vragen van onze sector, die een essentiële schakel is in het voedingssysteem. Laten we niet vergeten dat de voedingssector de grootste industriële werkgever en investeerder is in België.
Hoe gaan we onze voeding in de toekomst duurzamer produceren in de wereld? Het is een vraag die velen zich terecht stellen. Wij hebben een duidelijke visie: door het gehele systeem te verduurzamen. Bio, korte keten en lokale voeding gaan daarbij hand in hand met meer grootschalige productie op maat van de hedendaagse consument. Want ook daar is de verwevenheid met de landbouwsector vaak verrassend groot. Meer dan 60% van de grondstoffen die onze bedrijven verwerken zijn immers afkomstig van Belgische bodem.
Innovatie is een cruciale sleutel om duurzaam te groeien. Onze bedrijven zijn voorlopers in het ontwikkelen van nieuwe producten en innovatieve processen. Zo blijven ze competitief en spelen ze in op de uitdagingen rond bijvoorbeeld duurzaamheid en gezondheid. We vragen daarom expliciet steun en zelfs versterking van onze Vlaamse en Waalse innovatiepolen Flanders’ FOOD en Wagralim. Hun ondersteuning is cruciaal voor de vele kmo’s die onze sector rijk is.
Het verduurzamen van ons voedingssysteem en investeren in innovatie zijn twee rode draden doorheen de 4 recepten en 12 ingrediënten die we op www.feviamemorandum.be als sector op tafel leggen aan onze politici. Geen vage beloftes of eenzijdige eisen maar concrete engagementen en duidelijke vragen voor onze toekomstige politieke verantwoordelijken.
Het eerste recept is er één om ons groeipotentieel te benutten. Export is de motor van de groei van de Belgische voedingsindustrie. Meer dan de helft van onze omzet is te danken aan export. Dankzij de export creëren we jobs en kunnen we investeren en innoveren. Maar het toenemende protectionisme hangt ons als een zwaard van Damocles boven het hoofd. Ik denk dan aan het experiment met verplichte oorsprongsetikettering in Frankrijk, aan de Brexit, aan de anti-dumpingmaatregelen van Zuid-Amerikaanse landen tegen onze aardappelproducten of aan de manier waarop bepaalde landen hun grenzen afsloten voor onze vleesproducten bij de uitbraak van de Afrikaanse varkenspest. Laten we daarom, samen, op nationaal, Europees en internationaal niveau dit protectionisme bestrijden. En laten we de kwaliteit, diversiteit en innovatie van onze Belgische voeding en dranken in de schijnwerpers zetten met ons promotiemerk “Food.be – Small country. Great food.”, zowel in België als in het buitenland, bij staatsbezoeken, economische missies en op voedingsbeurzen.
Zonder uiteraard onze thuismarkt te vergeten, waar we de voorbije jaren een stagnatie en zelfs achteruitgang zagen. Tijd dus om komaf te maken met de opeenstapeling van taksen en heffingen die onze producten in België 10% tot 15% duurder maken dan in onze buurtlanden en zo consumenten over de grenzen doen shoppen.
Ons tweede recept biedt een oplossing aan de allergrootste uitdaging van het moment voor onze sector: het aantrekken en ontwikkelen van de juiste talenten. Want ons groeipotentieel benutten lukt niet en investeren in eigen land heeft weinig nut als we niet voldoende talenten met het juiste profiel kunnen aantrekken om onze fabrieken draaiende te houden. Met meer dan 90.000 jobs directe tewerkstelling en 1.500 openstaande vacatures per dag is de voedingssector, de grootste industriële werkgever van het land, continu op zoek naar nieuwe talenten. In tijden van digitalisering en automatisering heeft de sector ook steeds meer nood aan gekwalificeerde, technische medewerkers die kunnen werken in een hoogtechnologische omgeving. We hopen dan ook dat de politiek nog meer investeert in het (STEM) onderwijs, in duaal leren en in het wegwerken van de vele knelpuntberoepen in onze voedingsbedrijven. Ze bieden talrijke jobopportuniteiten en zorgen voor een grote verscheidenheid aan gezochte profielen.
Het derde recept stimuleert onze ondernemers om circulair te ondernemen. Zo zet de sector in op energie-efficiëntie, op minder CO2-uitstoot, op duurzaam waterverbruik, mobiliteit en op een circulair verpakkingsbeheer. Onze sector nam zowel in Vlaanderen als in Wallonië concrete engagementen in de strijd tegen zwerfvuil en voor duurzamere verpakkingen. De ambitieuze actieplannen van BeWaPP in Wallonië en de Mooimakers in Vlaanderen werpen hun vruchten af. Zo werd in Wallonië maar liefst 500 ton zwerfvuil ingezameld door 163.000 deelnemers. Deze acties illustreren dat we erin slagen om een brede maatschappelijke beweging op gang te trekken.
In ons land kunnen we ook zonder statiegeld zwerfvuil aanpakken. We investeren bijvoorbeeld in infrastructuur, in handhaving, in meer duurzame verpakkingen en acties om ook on-the-go te sorteren. Zo vermijden we dat het goed werkende systeem van de blauwe zak in het gedrang komt door een statiegeldsysteem dat onze producten nog duurder maakt en met minder comfort voor de consument. Zeker niet op het moment dat de blauwe zak wordt uitgebreid naar alle soorten plastic, en geleidelijk aan wordt ingevoerd over het hele land tot 2020. Daarmee zetten we een grote stap vooruit, voor de burgers én het milieu!
En tot slot richten we ons met het vierde recept op een evenwichtige voeding. Heel wat Belgen kampen vandaag met een problematiek van overgewicht als gevolg van een onevenwichtige levensstijl. Voeding speelt daarin een rol. Net zoals andere elementen, zoals een gezonde levensstijl en voldoende beweging. Dit vergt een health-in-all-policies aanpak. Maar ook de voedingsindustrie investeert in oplossingen. Samen met beleidsmakers en betrokken actoren nemen we concrete engagementen om de gezonde keuze de gemakkelijke keuze te maken. Denk aan het Convenant Evenwichtige Voeding dat we samen met minister van Volksgezondheid Maggie De Block ondertekenden, waardoor het aanbod van voeding en dranken evenwichtiger is geworden in België. Bovendien nemen we als sector al jarenlang het voortouw om de consument correct te informeren, zodat die een bewuste keuze kan maken. We juichen de Europese wetgeving toe die ervoor zorgde dat alle producten aan dezelfde spelregels moeten voldoen, maar waarschuwen voor een wildgroei aan aanvullende etiketteringssystemen die land per land verschillen.
Ons menu is duidelijk: 4 recepten voor de toekomst en 12 ingrediënten met concrete voorstellen en engagementen. Ik steek de hand uit naar toekomstige beleidsmakers om ook in de volgende legislatuur met ons rond tafel te zitten. Zodat we samen kunnen zoeken naar oplossingen, zonder daarbij de welvaart en jobs op het spel te zetten. Laten we samen koken aan een welvarende, duurzame en gezonde toekomst voor iedereen.
