Vraag over de Energiekaart

De heer Gryffroy heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega's, een paar jaar geleden hebben wij via een uitgebreide verzameling van schriftelijke vragen opgevraagd wat per gemeente het vermogen is van het aantal zonnepanelen dat geïnstalleerd is bij burgers en bedrijven. Dat hebben we ook gedaan voor de windmolens. We hebben die in kaart gebracht. Waarom vonden we dat nuttig? Omdat dergelijke informatie ons iets kan leren over het feit of er een egale verspreiding van zonnepanelen en windmolens over Vlaanderen is. Zo niet, waar zijn dan de problemen? We konden ook een aantal problemen vaststellen.

Er is een probleem rond grootstedelijke gebieden. Daar zijn per duizend inwoners minder zonnepanelen. Dat is ook logisch want er zijn meer gezinswoningen dan in meer landelijke gebieden. We zien bijvoorbeeld ook dat in Oost-Vlaanderen er beduidend meer windmolens zijn dan in andere provincies en daar is er geen relatie tot het weer, want er is meer wind aan de kust dan bijvoorbeeld in Oost-Vlaanderen of Limburg.

We vonden dat een interessante oefening. Minister, ik was dan ook bijzonder verheugd dat u een energiekaart hebt gemaakt, een tool die een vervolg is van die schriftelijke vragen, waarbij nu iedereen op zijn eigen gemeente kan klikken en kijken hoeveel zonne-energie en windenergie er is per duizend inwoners, ook met de bedoeling om te kijken of er energiecoöperaties aanwezig zijn enzovoort.

Ik denk dat er nog een paar gebreken aan zitten. Ik heb bijvoorbeeld gezien dat op de tool de cijfers voor zon en wind geüpdatet zijn tot einde 2018 terwijl dat op de algemene website energiesparen.be maar tot november 2018 is. Dat is een maand verschil.

Minister, wat zou de eindfinaliteit van deze energiekaart moeten zijn?

Minister Peeters heeft het woord.

Mijnheer Gryffroy, u zegt het zelf al: meten is weten. U en ook heel wat andere mensen stellen regelmatig vragen over onze energie.

Wat is er momenteel aan zonne-energie? Hoeveel zonnepanelen liggen er? Hoeveel windturbines staan er in mijn gemeente? Al die vragen en zeker de antwoorden erop zijn heel relevant voor het te voeren beleid, maar ze stellen mensen ook in staat te weten hoever hun gemeente of provincie ten overstaan van de andere staat. Bovendien zien we heel duidelijk de evolutie van de energietransitie, iets wat we allemaal van nabij willen opvolgen.

De Energiekaart die nu beschikbaar is op de website www.energiesparen.be is nog niet volledig klaar. Dit is een eerste aanzet. We zien nu al hoeveel zonne-energie en windenergie er is of hoeveel coöperaties en dergelijke er zijn, maar we willen die tool in de toekomst zeker nog uitbreiden, onder meer met betrekking tot energie-efficiëntie en dergelijke. Dat lijkt me zeer belangrijk.

Wat we heel specifiek op de Energiekaart kunnen zien, is dat we in 2017 ruim 75 procent van onze doelstellingen inzake groene energie voor 2020 hebben bereikt. Dat is sowieso al een interessant gegeven. We zien ook dat eind 2018 365.744 Vlaamse daken van zonnepanelen waren voorzien, samen goed voor een vermogen van 2759 megawatt, en dat er eind 2018 528 grote windturbines op het vasteland stonden, samen goed voor een vermogen van 1208 megawatt.

De cijfers voor 2018 zijn nog niet volledig. Zoals ik deze ochtend in de commissie heb aangehaald, moeten die cijfers eerst nog worden gevalideerd. Het betreft hier echter een tool die dynamisch werkt en die elke keer opnieuw met nieuwe informatie up-to-date zal worden gebracht.

Minister, ik dank u voor uw antwoord, maar ik denk dat we hier twee zaken verwarren. We hebben, voor alle duidelijkheid, de Energiekaart. Daar kunnen we per gemeente, per provincie of voor heel Vlaanderen duidelijk zien hoeveel stuks zijn geplaatst en hoeveel het vermogen is. Daarnaast is er de tool op de website www.stroomvoorspeller.be, waar iemand ogenblikkelijk kan zien of er op een bepaald ogenblik zonne- en windenergie wordt geproduceerd. Vandaag is dat slechts 5,3 procent van onze totale dagbehoefte.

Wat ik in deze tool mis en wat ik op de website www.energiesparen.be niet zie, is niet wat het vermogen is, maar wat de productie is. Dit moet worden uitgedrukt in gigawattuur en niet enkel in gigawatt. Ik stel vast dat we de cijfers slechts tot 31 december 2017 kennen. We zijn nu begin februari 2019 en we hebben voor een periode van dertien maanden nog altijd geen zicht op de productie in gigawattuur. Dat is het getal dat van tel is voor de hernieuwbare-energiedoelstellingen voor 2020. Mijn vraag is dan ook wanneer die productie op de website zal staan en waarom dat zo lang duurt.

De heer Bothuyne heeft het woord.

Minister, ik denk dat de Energiekaart een nuttige tool is die zicht geeft op de productie van hernieuwbare energie in elke Vlaamse gemeente. Het is op zich al heel goed zicht te hebben op wat er gebeurt, maar de vraag is hoe we de lokale besturen, die nu aan het begin van hun legislatuur zitten, verder kunnen stimuleren en ondersteunen om die productie en het geïnstalleerd vermogen verder op te krikken. In welke bijkomende initiatieven voorziet u om onze lokale besturen ertoe te brengen om meer hernieuwbare energie te produceren?

De heer Schiltz heeft het woord.

Mijnheer Gryffroy, vooral uw laatste vraag is relevant. Zijn er mogelijkheden om de data in verband met de effectief geproduceerde kilowatturen en megawatturen aan hernieuwbare energie in realtimedata of toch korter op de bal te kunnen krijgen? Dit kan volgens mij een stimulans zijn om de decentrale productie verder aan te moedigen.

De heer Danen heeft het woord.

Minister, meten is weten, zoals we hier al heel vaak hebben gezegd. De Energiekaart is een tool die aanduidt wat er is, maar ik ben vooral geïnteresseerd in wat er zou kunnen zijn. Ik heb het eens nagekeken en dat bestaat ook. Er bestaat een zogenaamde energiepotentiekaart en het moet de bedoeling zijn de Energiekaart zo dicht mogelijk bij die energiepotentiekaart te krijgen. Wat zult u doen om dit te realiseren?

Bedankt voor de bijkomende vragen, collega's.

Meten is weten. Dat is inderdaad heel belangrijk om beleid te voeren. Enerzijds is ons geïnstalleerd vermogen heel relevant wat dat betreft, maar zoals u terecht zegt, mijnheer Gryffroy, is anderzijds ook wat effectief geproduceerd wordt heel belangrijk. U weet dat wij er als overheid geen vat op hebben hoe vaak de zon schijnt en hoeveel wind er is, maar u vindt al die gegevens alleszins heel duidelijk op de stroomvoorspeller, een andere tool die we als Vlaamse overheid gelanceerd hebben en waar u ook heel wat informatie op terugvindt.

Waarom zien we op de Energiekaart de cijfers van 2017? Alle cijfers die we hebben, zowel van het vermogen als van de productie, moeten ook nog gevalideerd worden. Die worden overgemaakt aan de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO). Zodra VITO die allemaal gevalideerd heeft, zullen die ook op de website ter beschikking worden gesteld.

Mijnheer Bothuyne, u vraagt wat we nog meer doen om iedereen over de streep te halen om toch zo veel mogelijk in te zetten op hernieuwbare energie. Ik denk dat we wat dat betreft al heel veel doen als overheid. Deze Energiekaart geeft het verschil aan tussen de diverse lokale besturen in hoever zij staan met hun energieprestaties inzake hernieuwbare energie. Daardoor is het sowieso al een middel om ook lokale besturen aan te porren om toch een tandje bij te steken. Ik wil het u graag meegeven, mijnheer Bothuyne: uw gemeente, Kruisem, heeft op dit ogenblik 12 megawatt geïnstalleerd vermogen inzake zonne-energie. Ik vermeld daar graag de gemeente Dilsen-Stokkem bij. Wij zitten aan 21 megawatt vermogen. En, mijnheer Gryffroy, Melle zit maar aan 5 megawatt. Die zouden dus zeker nog een tandje bij kunnen steken. Ik kan misschien ook nog even het cijfer voor Riemst meegeven, voorzitter. Dat is 10 megawatt. Ook dat kan nog wat omhoog gekrikt worden. (Opmerkingen)

Ik ga hier niet alle driehonderd gemeentes benoemen, maar het is alleszins een heel interessante tool om elkaar aan te moedigen om volop in te zetten op hernieuwbare energie. In die zin denk ik dat ik uw vragen heb beantwoord, mijnheer Gryffroy. Ik wil nog duidelijk meegeven dat zodra de cijfers van 2018 helemaal definitief zijn, we die zeker overal op de Energiekaart zullen laten publiceren. Het is een instrument dat dynamisch evolueert. We willen daar straks ook de cijfers inzake energie-efficiëntie meegeven: hoe doen de gebouwen het, zowel de overheidsgebouwen als andere? Die coöperaties zijn ook heel belangrijk. Ik heb daarstraks al gezegd dat we alle mensen mee over de streep willen halen om te investeren in hernieuwbare energie. Als je niet in de mogelijkheid bent om zonnepanelen op je dak te leggen, dan is het toch heel belangrijk om in te zetten op die coöperaties. Ook die cijfers vindt u op de Energiekaart. Ik ben blij en trots dat we deze Energiekaart hebben kunnen lanceren. Ik hoop dat het straks een heel handige tool zal zijn voor iedereen die meer wil weten over de cijfers die we gehaald hebben inzake onze hernieuwbare energie.

De stroomvoorspeller is bedoeld om te weten wat we vandaag of morgen kunnen verwachten aan wind- en zonne-energie, en hij houdt de gegevens bij voor maximaal dertig dagen. De Energiekaart heeft het over vermogen. U hebt zonet de vermogens van een aantal gemeentes opgenoemd. De energiedoelstellingen, zoals geformuleerd voor 2020, spreken over productie. Als we dan kijken naar de website www.energiesparen.be, kan ik enkel vaststellen dat qua productiecijfers de laatst gekende cijfers van 31 december 2017 zijn. We zijn dertien maanden verder. De Energiekaart is een zeer goede start. Ik ben blij dat we vermogens vrij goed kennen tot november 2018. Maar als je beleid wilt voeren, moet je ook je productie kennen. En dus zou mijn voorstel zijn dat u met de verschillende instanties – VITO, het Vlaams Energieagentschap (VEA), de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG) – gaat kijken hoe u dat moet aanpakken om de productiecijfers veel sneller te kunnen valideren, zodat we in februari 2019 niet discussiëren over cijfers van december 2017, maar we kunnen discussiëren over de exacte cijfers.

De actuele vraag is afgehandeld.