Wat doe je nu met de kerstboom?

Kan je een afgezaagde kerstboom nog redden van de ondergang of gaat hij onherroepelijk de deur uit?
 
“Het is simpel. Een kerstboom die afgezaagd werd om op een sokkel te plaatsen, heeft geen wortels en kan niet meer groeien. Ook het watertransport naar de naalden stopt. De boom wordt niet meer gevoed en hij sterft na een tijdje vanzelf. Hij is niet meer te redden.”
 
Kan je elke boom opnieuw in de tuin planten?
 
“Of het nu gaat om een Nordmann, zilverspar of fijnspar: elke kerstboom kan je in principe opnieuw in de tuin planten. Of ze gaan groeien hangt af van de staat van hun wortels en of ze voldoende water uit de grond kunnen halen.”
 
Moet je de boom in volle grond planten of kan je hem ook in een pot op het terras plaatsen?
 
“Een kerstboom op het terras houden, wordt niet aangeraden. Omdat de boom geen water uit de grond kan halen en het snel verdampt, moet je hem veel vaker water geven Door zijn omvang en brede takken is dat allerminst een gemakkelijk karweitje. Daarnaast kiezen veel mensen voor potten gemaakt van terracotta omdat het mooier oogt. Maar het aardewerk zuigt bij droog weer ook nog eens het water uit de aarde in de pot waardoor het nog droger wordt. Ik raad liefhebbers van een kerstboom tijdens de feestdagen ook aan om hem gewoon in zijn plastieken pot te laten staan. Plastiek zuigt nu eenmaal geen water op en als je de pot wil aankleden, kan je er nog altijd een kleedje of doek omheen leggen.”
 
Een kerstboom met wortels kan je in de tuin planten. Hoe pak je dat aan?
 
“Allereerst raad ik een rustige overgang van binnen naar buiten aan. Zet de kerstboom, die al ongeveer anderhalve maand in de warmte staat, niet meteen in de vrieskou. Laat de boom wennen aan het temperatuurverschil door hem eerst even in de (koelere) hal of garage te zetten. Breng de kerstboom naar buiten maar verwijder de plastieken pot niet. Snij enkel de bodem van de pot weg zodat de wortels zich kunnen voeden met water. Maak een diepe kuil en plaats de kerstboom op een windstille plaats zodat hij niet meteen bezwijkt onder de koude winterwind. Zorg ervoor dat de boom ook plaats heeft om te groeien want ze worden breed en hoog.”
 
Eenmaal geplant: hoe verzorg je de boom tot het volgende kerstfeest?
 
“Een kerstboom in volle grond heeft in principe weinig tot geen verzorging nodig. Zorg dat de kerstboom tijdens het planten voldoende water krijgt zodat de aarde zich goed tussen de wortels kan verspreiden. Als je de kerstboom met een plastieken pot in de grond stopt, geef je hem in maart (bij de start van de lente) wat meststoffen, een soort van vitamine kuur voor bomen en planten. Tijdens droge periodes geef je hem beter ook nog wat water.”
 
Hoeveel centimeter groeit een boom gemiddeld op één jaar? En kan je hem snoeien?
 
“In normale omstandigheden kan een kerstboom twintig tot dertig centimeter groeien. Maar doordat de kerstboom door de verkoper of leverancier uit de grond gehaald werd om in een pot te planten; is hij een deel van zijn wortels kwijt. Het eerste jaar zal de boom minder snel groeien en zal hij voornamelijk nieuwe wortels kweken. Snoeien lijkt dus niet meteen nodig, hoogstens een beetje bijknippen zodat hij kegelvormig blijft.”
 
Mijn kerstboom heeft na een jaartje in de tuin drie ‘pieken’. Hoe kan dat?
 
“Veel mensen plaatsen een piek of kerstster op hun boom. Vaak is de kerstboom daardoor een beetje te hoog en wordt er een deel van de eindknop afgesneden. Het komt regelmatig voor dat daarbij ook de nieuwe eindknop, die al klaarzit in de oude, wordt afgesneden. Dat punt kan dus niet meer groeien en daardoor ontstaan er zijknoppen. Deze kan je, indien gewenst, bijknippen.”
 
Na een jaar begint de ellende opnieuw: de kerstboom moet naar binnen. Hoe krijg ik de boom weer uit de grond?

“Als je de kerstboom met plastieken pot in volle grond plaatste, is het niet moeilijk. Leg voorzichtig, met behulp van een spade of schop, de pot bloot. Doordat de wortels afgelopen tijd alleen maar naar beneden groeiden, kan je hem gemakkelijk los wrikken zonder de wortels al te veel te beschadigen. Zet de boom daarna in een pot en laat hem wennen aan het temperatuurverschil. Dan pas is hij klaar om de eetkamer op te fleuren. “
 
“Als je de kerstboom in volle grond plantte zonder pot dan wordt het wat moeilijker. De wortels zullen zich in alle richtingen verspreid hebben en het wordt wringen om hem er zo goed mogelijk uit te krijgen. Het vergt enige handigheid maar het is niet onmogelijk.”
 
Kan een kerstboom dienen als brandhout?
 
Het is niet aan te raden om (delen van) een kerstboom in het haardvuur te gooien. Er ontstaan vonken en een teerachtig goedje (creosoot) hecht zich vast aan de binnenkant van de schoorsteen. Ook de naalden zijn niet geschikt om te verbranden, het kan zelfs schoorsteenbrand veroorzaken.
 
Kan de kerstboom als compost dienen?
 
Je kan de kerstboom laten composteren. Dat is een biologisch proces waarbij de kerstboom door micro-organismen langzaam wordt afgebroken tot compost. Het kan met andere woorden als voeding dienen voor nieuwe bomen en planten.
 
Kan mijn kerstboom opgehaald worden door de gemeente?
 
Dat is afhankelijk van gemeente tot gemeente met elk hun eigen voorwaarden. In bijvoorbeeld Antwerpen wordt de kerstboom in januari gratis opgehaald samen met het huisvuil. De kerstboom moet ontdaan zijn van alle versieringen en mag geen pot of aardkluit meer hebben. Ook in Leuven en Brugge wordt de kerstboom in januari opgehaald. Wie op zeker wil spelen controleert beter de website van zijn of haar gemeente voor de exacte data en voorwaarden.
 
Kan ik mijn kerstboom naar het containerpark brengen?
 
Ja. Bijvoorbeeld in Brussel en Gent kan je de kerstboom ook naar het containerpark brengen eventueel samen met wat snoeiafval. Of er kosten aan verbonden zijn, hangt af van het containerpark in uw gemeente.
 
En de traditionele kerstboomverbranding?
 
Omdat we steeds milieubewuster worden, hebben een groot deel van de lokale besturen beslist om geen kerstboomverbranding meer te organiseren. In 2017 namen nog 147 gemeenten deel aan de traditie, dit jaar is dat aantal gezakt tot 132.