Promoten van biobrandstoffen

De heer Tobback heeft het woord.

Minister, we hadden vrienden kunnen zijn, tot op het punt waarop u met de Vlaamse Regering de klimaatresolutie van het Vlaams Parlement aan het uitvoeren was. Die klimaatresolutie zegt dat we willen dat er tegen 2030 nog maar de helft voertuigen worden verkocht die niet emissievrij zijn. We willen verder graag dat voertuigen met verbrandingsmotoren in elk geval na 2030 niet meer nieuw worden verkocht en dat ze bovendien tegen 2050 helemaal uitgefaseerd zijn. Dat is op zich een vrij voorzichtige, langzame, over dertig jaar gespreide evolutie naar een veel milieuvriendelijkere mobiliteit, die trouwens ook een aantal problemen zou oplossen inzake luchtkwaliteit en dergelijke.

Het Vlaamse energie- en klimaatplan bevat een aanzet daartoe, want tegen 2030 zou de helft van de voertuigen inderdaad emissievrij moeten zijn. ‘So far, so good.’

Maar wat blijkt nu? De oorspronkelijke voorstellen van die tekst bevatten ook de rest van de klimaatresolutie, het volledig uitfaseren tegen 2050, maar die werden er nu doelbewust uit geschrapt. Het enige wat nog overblijft, is dat we tegen 2030 de helft emissievrij en de andere helft een beetje koolstofarm nastreven, met inbegrip van bijvoorbeeld biobrandstoffen, waarvan zowat iedereen die er een beetje verstand van heeft, weet dat dit eigenlijk op lange termijn geen enkele oplossing is en soms zelfs klimaatnegatief uitvalt. Dat dit expliciet is geschrapt uit de ontwerptekst van de Vlaamse Regering en nergens nog terugkomt, dat de hele Vlaamse Regering niets meer zegt over wat er na 2030 moet gebeuren en dus blijkbaar tevreden is met de helft, leert mij dat men ook maar de helft van die klimaatresolutie wil uitvoeren.

Minister, mijn vraag is heel simpel: heeft de Vlaamse Regering de keuze gemaakt om maar de helft van het werk te doen en impliciet beslist, zonder het te zeggen, dat ze de rest zullen proberen op te lossen met biobrandstoffen? Ik weet dat de druk daarvoor bij een aantal producenten zeer groot is.

Minister Schauvliege heeft het woord.

Mijnheer Tobback, in uw schriftelijke vraagstelling laat u uitschijnen dat wij als Vlaamse Regering stilzwijgende beslissingen nemen die we niet communiceren. Dat is helemaal niet het geval. We hebben een klimaatbeleidsplan goedgekeurd. Dat is voor iedereen toegankelijk. Het is ook uitgebreid gecommuniceerd.

U vraagt of het klopt dat wij de resoluties van het parlement niet uitvoeren. Neen, wij voeren die absoluut wél uit. Dat is wat wij als regering moeten doen en zeker zullen doen. 

Wat staat er in dat klimaatbeleidsplan? Dat plan gaat over de periode 2020 tot 2030. Er staat heel uitdrukkelijk in dat vanaf 2030 de helft van de voertuigen emissievrij moet zijn. Dat is ook wat in de resolutie van dit parlement staat. Wij voeren dat zeker uit. In dat plan staat dat alle verkochte nieuwe wagens vanaf 2030 koolstofarm moeten zijn. Er staat inderdaad niets expliciets in over 2050. U weet dat wij, naast het klimaatplan dat loopt van 2020 tot 2030, ook werken aan een klimaatvisie die later ook nog moet worden goedgekeurd door de Vlaamse Regering.

Wij voeren de resolutie van het Vlaams Parlement dus perfect uit. We gaan ook verder dan Europa en dat vind ik een goede zaak. Bij ons is de uitstoot van het verkeer namelijk hoog. We moeten dus ambitie hebben op dat vlak.

Wat zegt Europa? Europa zegt dat tegen 2030 35 procent van de voertuigen emissievrij moet zijn. Wij, als Vlaamse Regering, streven naar 50 procent. We zijn dus ambitieus op dat vlak. We voeren de klimaatresolutie van het Vlaams Parlement uit. 

Ik begrijp niet waarom u hier vandaag doet uitschijnen dat wij stilzwijgende beslissingen zouden nemen. Wij hebben gewoon een duidelijke beslissing genomen en in het klimaatplan is onze ambitie duidelijk verwoord.

Minister, u probeert inderdaad de geschiedenis te doen stoppen in 2030, terwijl het Vlaams Parlement wel degelijk wat verder vooruit gekeken heeft en ook Europa verder vooruit kijkt. De waarheid is natuurlijk dat indien u targets op langere termijn niet in uw planning opneemt, u eigenlijk impliciet zegt: ‘We stoppen daar.’

In de oorspronkelijke voorstellen, ook in die van minister Tommelein, stond dat er duidelijke doelstellingen tegen 2035 en tegen 2050 waren en de Vlaamse Regering heeft die geschrapt. De Vlaamse Regering is trouwens consequent geweest en heeft in haar energiedoelstellingen een massa voorzieningen getroffen voor biobrandstoffen, waarvan we allemaal weten dat dat op termijn een heilloze piste is die noch aan luchtvervuiling nog aan CO2-beleid iets zal doen. Dus ja, u bent gestopt in 2030 en u hebt geen enkele steen gelegd naar de jaren daarna.

Minister, ik zal de vraag dus nog eens herhalen: wat zal de Vlaamse Regering dan in de rest van de plannen die u vooropstelt voor 2035 en 2050 inschrijven om te maken dat u niet stopt daar waar we nu staan, want dat is bijlange niet ver genoeg?

De heer Danen heeft het woord.

De doelstellingen zijn inderdaad wat ze zijn, voor ons is dat altijd te laag of te weinig. Maar zelfs voor de doelstellingen die u ambitieus noemt, minister, zijn we helemaal niet op pad om die te halen. Momenteel zijn minder dan 1 procent van onze wagens emissievrij. In het actieplan Clean Power for Transport van uw regering staat dat we 17,5 procent moeten halen tegen 2020 en de helft tegen 2030. Hoe gaat u in godsnaam weer ‘on track’ komen om die doelstellingen te halen want wij zijn er bij lange na nog niet.

De heer Sanctorum heeft het woord.

Ik wil een verduidelijking vragen. Collega Tobback zegt dat in het oorspronkelijke plan voor de periode 2021-2030 de langeretermijndoelstellingen eruit zijn gehaald. Minister, u zegt dat u werkt aan een klimaatvisie 2050 waarin die doelstellingen zullen worden opgenomen. Worden die oorspronkelijke doelstellingen uit de eerste versie van het plan overgenomen in de klimaatvisie 2050? Of bestaat daar nog een politiek debat over en is dat de reden dat die doelstellingen daar zijn uitgehaald?

De heer Vandaele heeft het woord.

Collega Tobback, ik denk dat we het met zijn allen nog steeds eens zijn over het doel en dat is de fossiele brandstoffen terugdringen en een koolstofarme toekomst maken. Ik heb het gevoel dat het veeleer een kwestie van formulering is wanneer ik de verschillende teksten naast elkaar legt, bijvoorbeeld over de positie van de verbrandingsmotor.

Wij willen de verbrandingsmotor bannen, maar voor ons is het beter technologieneutraal en hebben we het beter over brandstoffen, want strikt genomen is een motor op waterstof ook een verbrandingsmotor. We moeten dus oppassen met de termen. Voor mij is dit verhaal veeleer een verhaal van terminologie.

Voor de rest denk ik dan het we het eens zijn met u als u wijst op de gevaarlijke kantjes van biobrandstof. We weten dat er een verschuiving kan zijn van landbouwareaal voor voedselproductie naar brandstofproductie en dat er boskap is voor palmolie. Daarover zijn we het eens, maar daar moeten we ons richten tot Europa zodat we daar goede afspraken maken want het wordt nog altijd als milieuvriendelijk beschouwd.

Minister Schauvliege heeft het woord. (Robrecht Bothuyne vraagt het woord)

Mijnheer Bothuyne, u moet nu niet uw arm opsteken, u moet dat in het begin doen. (Opmerkingen van Robrecht Bothuyne)

U zit op uw iPhone te kijken en plots steekt u uw arm op wanneer het bijna voorbij is. Alstublieft. (Opmerkingen. Gelach)

Ik zie wat ik zie.

Voorzitter, van iemand die een kwartier te laat was op deze vergadering heb ik weinig lessen te krijgen vandaag. (Opmerkingen. Gelach)

Mijnheer Bothuyne, normaal gesproken begin ik de vergadering hier altijd om 14 uur. Ik zal in het vervolg opletten hoe vaak u hier om 14 uur niet aanwezig bent. (Applaus)

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega's, ik wil nogmaals herhalen dat het Vlaams klimaatbeleidsplan zoals het is goedgekeurd door de Vlaamse Regering, de resolutie uitvoert met veel overtuiging en ervan uitgaat dat de helft van de wagens in 2030 emissievrij moet zijn. Dat is wat de regering beslist heeft. Uiteraard zijn wij daar allemaal voorstander van en zullen wij uitvoeren wat er in de resolutie van het Vlaams Parlement staat.

Er is altijd al gezegd dat er twee soorten klimaatplannen zouden komen: eerst voor de periode 2020-2030, en dan een langetermijndoorsteek naar 2050. We hebben er inderdaad voor gekozen om beide uit elkaar te halen. Daar zit geen politiek kluwen of probleem achter; ik denk dat dat gewoon de hygiëne van de besluitvorming is.

Collega Danen, u vraagt hoe wij dat gaan halen, hoe wij op spoor gaan blijven. Dat is natuurlijk ook de inhoud van het Klimaatbeleidsplan. U weet dat daar tal van maatregelen in staan op het vlak van mobiliteit, en er is uiteraard goed samengewerkt met de bevoegde minister. Wat staat daar allemaal in? Ik kan een paar zaken opsommen, al kan ik hier niet tot in detail gaan. Ik verwijs naar de kilometerheffing, de lage-emissiezones, de laadpalen, de vergroening van de autofiscaliteit. Dat zijn allemaal zaken die natuurlijk ook verder uitgewerkt zijn in het Vlaamse Klimaatbeleidsplan.

Zoals collega Vandaele daarnet geformuleerd heeft, zijn we ook uitgegaan van technologieneutraliteit. Want de manier waarop je iets formuleert, kan natuurlijk ook een impact hebben op welke soort technologie je toelaat. Voor ons is het belangrijk dat de helft emissievrij is, en de manier waarop je dat haalt, is op zich minder belangrijk, omdat er in die technieken ook nog nieuwe inzichten zijn. Dat is ook wel van belang, denk ik.

Maar we zijn dus ambitieuzer dan Europa. We hebben heel uitdrukkelijk in ons regeerakkoord ingeschreven dat we niet aan gold-plating zouden doen; we hebben hier expliciet gekozen om dat wel te doen omdat juist de uitstoot van mobiliteit bij ons in Vlaanderen toch wel een serieuze impact heeft. Als we dus de doelstellingen willen halen, wat we willen doen, moeten we ook die ambitie hebben op het vlak van mobiliteit en verkeer.

De heer Tobback heeft het woord.

Minister, ik lees vandaag dat een vertegenwoordiger van Febiac zegt dat je niet naar 100 procent uitstootvrij kunt gaan omdat er te weinig steunmaatregelen zijn voor onder andere elektrische voertuigen. Maar op deze manier creëert u natuurlijk een vicieuze cirkel, want u zorgt dat er geen steunmaatregelen komen, u zorgt dat er geen dwang komt, en dus zullen ze er ook niet komen en blijven we nog een hele tijd gaande.

Ik wil er toch heel duidelijk op wijzen en heel duidelijk voor waarschuwen dat dit een soort nieuw kernuitstapscenario is. We nemen grote beslissingen, zodat de heer Vandaele kan zeggen dat hij sterk en milieuvriendelijk geweest is, en zodat de Vlaamse Regering kan zeggen dat ze straf is. Maar zodra ze uitgevoerd moeten worden, krabbelen we terug en gaan we een soort van chicanerie organiseren, tegenstand organiseren, en vooral niets doen, om dan binnen tien, twintig of dertig jaar vast te stellen dat het niet gaat.

In dit geval is het nog dubbel erg, want niet alleen gaan we ondertussen geld geven aan een aantal lobby’s die kunnen blijven verkopen. Het zal echter ook geld zijn van mensen die voertuigen kopen, die mobiliteit zoeken en die op een bepaald moment vast zullen zitten met een recent gekocht voertuig, waar ze veel geld aan gegeven hebben en dat niet meer dienstbaar zal zijn omdat het logischerwijze niet meer verantwoord is. De kans om die overgang dus geleidelijk, verstandig en op een sociaal verantwoorde manier te maken, moet u nu nemen, zodat er niet opnieuw gele hesjes terecht op straat komen staan. Deze Vlaamse Regering is die kans echter niet aan het nemen, want u blijft onduidelijkheid zaaien en een soort van geschipper met de kerk in het midden houden. Dat is niet verantwoord.

Mijnheer Vandaele, als u toch bedenkingen hebt bij biobrandstoffen, waarom schrijft u ze dan in godsnaam in die tekst? U mag er voor mijn part waterstof in zetten, maar schrap dan die biobrandstoffen, als u iets te vertellen hebt in deze regering. (Applaus bij sp.a)  

De actuele vraag is afgehandeld.