Onderzoekers van ILVO, Inagro en Hooibeekhoeve zijn daarom gestart met het VLAIO-traject JongLeven. Dat gaat over de verbeterde opfok van de vaarskalveren. “Door verschillende regimes en rantsoenen tijdens de opfokperiode te vergelijken naar prestaties op vlak van eerste afkalving, melkgift, penswerking en lange termijn gezondheid van de volwassen koe zullen we conclusies kunnen trekken over een optimalere levensproductie” zegt onderzoeker Sabrina Curial van ILVO.
Een gemiddeld Vlaams melkveebedrijf heeft twee belangrijke kostenposten. Voeder is de grootste. De opfok van jongvee ter vervanging van de reforme koeien is de tweede grootste.
OPROEP 1: Vertel hoe u uw vaarskalfjes opfokt. Win een refractometer
Interessant in JongLeven is dat er van meet af aan nauw wordt samengewerkt met de Vlaamse melkveehouders. De eerste stap is een zo breed mogelijke kijk krijgen op opfokstrategieën zoals ze nu gebeuren op de Vlaamse melkveebedrijven.
“Wij doen hierbij een oproep aan alle melkveehouders om onze vrijblijvende beknopte enquête op www.ilvo.vlaanderen.be/jongleven in te vullen.” zegt Leen Vandaele van ILVO. Wie snel is maakt kans op één van de te verloten refractometers. De enquête staat open tot mei 2018.
OPROEP 2: Laat UW vaarskalveren ‘meten’.
Om duidelijk en tijdig te weten te komen waar bijsturing noodzakelijk willen de onderzoekers de kritische controlepunten in het opfoktraject identificeren. Daarom zal de groei en de ontwikkeling van vaarskalveren op tientallen Vlaamse melkveebedrijven nauwkeurig worden opgevolgd. Melkveehouders kunnen zich daarvoor kandidaat stellen in dezelfde enquête op www.ilvo.vlaanderen.be/jongleven. Concreet vragen de onderzoekers dus boeren die bereid zijn om de prestaties van hun jongvee in kaart te laten brengen en/of boeren die vinden dat hun jongvee-opfok nog beter zou kunnen en daar graag oplossingen voor willen zoeken met het project JongLeven, en dat in overleg met de bedrijfsdierenarts en met andere erfbetreders.
Pensontwikkeling en pensfunctie
Naast het verbeteren van de jongvee-opfokstrategie wil het onderzoeksproject ‘JongLeven’ ook meer inzicht verwerven in de ontwikkeling van de pens. Karen Goossens (ILVO) : ‘We streven naar gezonde krachtige vaarzen met een goede en efficiënt werkende pens. Dergelijke vaarzen gaan als lacterende koe efficiënt met hun voeder om, produceren meer melk met hetzelfde voeder en blijven langer op het bedrijf omdat ze gezond zijn. De pens speelt hierin een heel centrale rol en al tijdens de eerste levensmaanden heeft de voeding een sturende functie.”
Ruw- en krachtvoer hebben elk hun eigen effect op de pensontwikkeling. Krachtvoer bevordert de aanmaak, groei en differentiatie van de penspapillen, terwijl ruwvoer de ontwikkeling van het pensvolume stimuleert en de pensmotiliteit, de passagesnelheid en herkauwactiviteit bevordert. Ondanks het belang van ruw- en krachtvoer voor de ontwikkeling van de pens is het onderzoek hieromtrent beperkt en zijn de effecten op lange termijn nog weinig onderzocht.
Nieuw kengetal?
Een verwante doelstelling is dan ook het ontrafelen van de impact van de ontwikkeling en het functioneren van de pens in het vroege leven op de dierprestaties in het latere leven. Op de proefbedrijven van ILVO en de Hooibeekhoeve zal de invloed van verschillende melkgiftregimes, startmoment van maïskuilvoedering en de structuur en nutritionele waarde van ruw -en krachtvoer op de pensontwikkeling en penswerking worden onderzocht. De vaarskalveren worden opgevolgd van geboorte tot en met de eerste lactatie, om ook de lange termijneffecten in beeld te kunnen brengen. ‘Tijdens deze proeven kijken we naar de effecten op onder andere de groei en voederefficiëntie tijdens de jongvee-opfok en de daaropvolgende lactaties.’
Het project maakt dus voor het eerst de brug tussen de groeiprestaties van de vaarskalveren en de andere reeds gebruikte kengetallen op het bedrijf, zoals melkproductie, levensproductie en levensduur. Daar ligt volgens de onderzoekers meteen de sleutel om naar een optimale opfok te evolueren.
Optimale gezondheid
Naast het genetisch potentieel en een optimale voederstrategie is een goede diergezondheid cruciaal voor een succesvolle jongvee-opfok. Groeiachterstand door ziekte en uitval door kalversterfte kunnen leiden tot grote economische verliezen. Deze problemen in de kalveropfok hebben vaak meerdere oorzaken. Ze vergen een globale aanpak in overleg met de bedrijfsdierenarts. Het eindresultaat moet zijn dat er samen met de melkveehouders en de dierenartsen toegankelijke en toepasbare protocollen op tafel liggen om de gezondheid van de kalveren en vaarzen op de verschillende types bedrijven te verbeteren.
Een experten-website om in de gaten te houden
De ambitie van JongLeven is groot. Opfokkosten kunnen inderdaad doorslaggevend zijn voor het economisch bedrijfsresultaat. Een optimale(re) jongvee-opfok heeft een positief effect op de opfokkosten door vaarzen te laten afkalven op een optimale leeftijd, gewicht en conditie.
Sabrina Curial (ILVO): “Er komen in elk geval duidelijkere handvaten voor de Vlaamse melkveehouders om de opfok van vaarzen op het bedrijf te verbeteren. En die worden bekend gemaakt voor iedereen.”
Het kenniscentrum JongLeven zet alle opgebouwde kennis, de praktische protocollen, onderzoeksresultaten, geactualiseerde praktijkgidsen, online tools en interessante literatuur en informatie met betrekking tot de jongvee-opfok op een toegankelijke manier op de website www.ilvo.vlaanderen.be/jongleven. De tussentijdse en finale resultaten worden tot slot meermaals verteld op voorlichtingen en studiedagen.
