Parlementaire vragen over nertsenkwekerijen

De voorzitter

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister, nu het verbod op onverdoofd slachten stilaan nadert, wordt het tijd om nog eens de nadruk te leggen op dat andere belangrijke dierenwelzijnsdossier, namelijk de nertsen.

De concrete aanleiding is dat de Raad van State een tijd terug een beslissing heeft vernietigd om geen milieuvergunning toe te kennen aan een nertsenkwekerij voor een uitbreiding. De weigering van de vergunning werd gemotiveerd door het feit dat er in een verbod op de bontkweek werd voorzien, maar de Raad van State oordeelt dat een intentie van de Vlaamse Regering in het regeerakkoord of in een beleidsnota – vooral in een beleidsnota denk ik – eigenlijk onvoldoende is als juridische motivering. Het is duidelijk dat er snel een decretale regeling moet worden uitgewerkt om allemaal uitbreidingsaanvragen te vermijden en een bijna verplichte goedkeuring van die uitbreidingen te vermijden. Als we overgaan tot een financiële regeling, een compensatieregeling voor de betrokken bedrijven, dan wordt het duurder voor de Vlaamse overheid.

Minister, wanneer wordt de intentie van de regering om pelsdierhouderijen te sluiten, voorzien van een decretale basis? U hebt al meermaals verwezen naar het sectoroverleg. Werden daar de gevraagde uitbreidingen aangekaart? Gaat u rekening houden met de recentere uitbreidingsaanvragen als er compensaties voor de sector zouden komen? Mijn laatste vraag gaat over de studie van IDEA Consult over de waardebepaling van die bedrijven. Die studie is er, maar meer is dat ook niet. Die studie maakt het verhaal ook niet volledig duidelijk, er ontbreken allerlei elementen. De vraag is wat nu eigenlijk de volgende stap is.

Mevrouw Robeyns heeft het woord.

Voorzitter, minister, de collega heeft de aanleiding van de vraag al geschetst: de minister van Omgeving heeft een milieuvergunning voor de uitbreiding van een nertsenkwekerij geweigerd, waarbij ze zich gebaseerd heeft op uw voornemen in uw beleidsnota om te komen tot een verbod op nertsenkwekerijen maar waarbij de Raad van State geoordeeld heeft dat een milieuvergunning niet kan worden getoetst op een beleidsvoornemen dat geen normatieve kracht heeft. Daar valt ook wel iets voor te zeggen.

Minister, we weten allemaal dat zowel maatschappelijk als politiek er een groot draagvlak is om te komen tot een totaalverbod op nertsenkwekerijen. Dat is ook onderdeel van uw beleidsnota. U hebt een studie besteld, die is opgeleverd, om de waarde van de bestaande bedrijven te bepalen. Ik ben die studie gaan inkijken. Ik heb gezien dat er maar een beperkt aantal bedrijven in is opgenomen. Ik heb alleszins begrepen dat u op basis daarvan gesprekken zou gaan voeren met de sector. Ondertussen stellen we vast dat die bestaande bedrijven uitbreidingsaanvragen blijven indienen. Zolang er geen wetgevend kader is voor een totaalverbod, kan daar ook geen rekening mee worden gehouden bij de beoordeling van een dergelijke uitbreidingsaanvraag en zullen die uitbreidingen systematisch worden goedgekeurd en zal het dierenleed nog toenemen in plaats van afnemen. Minister, ik denk dat het hoog tijd wordt dat we effectief werk gaan maken van dat wetgevend kader, zoals u hebt voorgenomen in uw beleidsnota, zodat alleszins in eerste instantie die uitbreidingsaanvragen niet meer kunnen worden goedgekeurd en liefst ook zo snel mogelijk een totaalverbod kan worden ingevoerd.

Minister, wat is de stand van zaken met betrekking tot het dossier van de nertsenkwekerijen? Welke timing stelt u voorop om te komen tot een totaalverbod? Kan er in afwachting daarvan al geen onmiddellijk verbod komen op de oprichting van nieuwe nertsenkwekerijen en de uitbreiding van bestaande nertsenkwekerijen? Is er al een definitieve keuze over de manier waarop een totaalverbod tot stand zal komen? Gaan we voor het uitdoofscenario of komt er een onmiddellijke stopzetting, mits financiële compensatie? Hoe groot zou die dan moeten zijn? Hoeveel uitbreidingsaanvragen van nertsenkwekerijen zijn er gebeurd sinds uw voornemen om te komen tot een totaalverbod? Zijn deze uitbreidingen allemaal goedgekeurd? Over hoeveel bijkomende nertsen spreken we dan?

Minister Weyts heeft het woord.

Het is een moeilijke materie, in die zin dat we worstelen met diverse scenario’s die voorliggen, die elk hun prijskaartje hebben en die elk hun soms discutabel juridisch gehalte hebben. We trachten een afweging te maken om op basis van die elementen finaal te kunnen landen. Het is waar dat, zodra een ander belangrijk dossier is afgerond, we daar voluit mee kunnen doorstomen.

Qua timing handhaaf ik mijn belofte om daar dit jaar mee naar de regering te kunnen gaan. Anderzijds kun je juridisch gezien niet nu al een verbod instellen op nieuwe bedrijven en uitbreidingen van bestaande bedrijven omdat je dan een discriminatie creëert. Dat kan juridisch geen stand houden.

Aanvragen voor uitbreidingen van nertsenkwekerijen of aanpassingen of vernieuwingen van een milieuvergunning zitten bij mijn collega. Dat passeert niet bij mij, dat is voorwerp van vraagstelling aan minister Schauvliege.

Wat betreft die scenario’s heb je het extreme minimale scenario dat men in Nederland heeft geconcipieerd, want men is daar ook nog altijd niet tot de concrete uitvoering gekomen bij mijn weten. Eerst waren er de juridische procedures. Nu is men bezig met de concretisering van een en ander, waarbij er enkel een vergoeding wordt gegeven grosso modo voor de afbraak- en opbouwkosten. That’s it.

Een ander uiterste is de PAS-regeling waarbij je echt een grote vergoeding zou toekennen en waarbij je als overheid eigenlijk koopt, volledig overkoopt, met eventueel supplementaire compensaties. Binnen PAS zijn er bij mijn weten ook nog eens vier mogelijke sporen van compensatie of genoegdoening. Dat is dan het andere uiterste waarbij men zelfs nog bepaalde kosten zou terugbetalen in het kader van gederfde inkomsten bijvoorbeeld. Dat zijn dus de twee uiterste polen waarbinnen we trachten een scenario aan te duiden dat haalbaar is en juridisch stand kan houden.

De heer Sanctorum heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw uitleg, maar die was een beetje karig. U hebt niet op alle vragen geantwoord die collega Robeyns terecht stelde onder andere over het aantal aanvragen dat intussen is goedgekeurd.(Opmerkingen van minister Ben Weyts)

U antwoordt als vertegenwoordiger van de Vlaamse Regering. Wat u hier zegt, is namens de Vlaamse Regering, en ik zie niet goed in waarom u geen informatie kunt geven over zaken die milieuvergunningen aanbelangen. Dat is ook openbare informatie. (Opmerkingen van minister Ben Weyts)

Ik vraag u om het in kaart te brengen omdat het zeer relevant is voor uw dossier. U kaart inderdaad het grootste knelpunt aan, namelijk de financiële kwestie. Het is ook de bezorgdheid die mevrouw Robeyns en ik naar voren brengen. Al die bijkomende aanvragen zullen een financiële impact hebben. Dat moet eigenlijk parate kennis zijn. U zou meteen moeten weten: ‘Er zijn die uitbreidingsaanvragen met die mogelijke impact.’ Blijkbaar ligt dat ergens verzegeld in een kluis bij mevrouw Schauvliege. Ik vind dat eerlijk gezegd een beetje vreemd.

De politieke context is eigenlijk nog nooit zo gunstig geweest. De eerste hindernis is meestal politiek, maar die is volledig weggenomen. Alle fracties zijn het erover eens dat er een verbod op de nertsenkweek moet komen, zo stelt men toch. Een tweede horde is juridisch. Ik had begrepen, ook uit het voorbeeld van Nederland, dat er meer juridische duidelijkheid gekomen is. Ik denk niet dat vandaag de angel van juridische aard is. Ik denk dat de angel vooral van financiële aard is. Welke regeling ga je precies uitwerken? We hebben zelfs in Vlaanderen een aantal goede voorbeelden zoals de programmatorische aanpak van stikstofdepositie. Opnieuw, het is vooral een financiële kwestie.

U zult vandaag het exacte scenario nog niet uit de doeken doen, maar het is misschien toch interessant om te weten waar de financiële middelen precies zullen worden gehaald. Ik neem aan dat het niet uit het Dierenwelzijnsfonds zal komen. Hebt u een idee waar het dan wel vandaan kan komen?

Mevrouw Robeyns heeft het woord.

Minister, ik blijf ook een beetje op mijn honger zitten met uw antwoord. Ik heb het gevoel dat er heel veel goede intenties op papier staan, dat er heel veel goede intenties publiek worden gezegd, maar als het erop aankomt om concrete stappen te zetten, blijven we ter plaatse trappelen.

U hebt een studie besteld om de waarde van die bedrijven in te schatten. Als ik het mij goed herinner, werd van negen van de zeventien bedrijven de waarde ingeschat. Dat betekent dat we niet eens een volledig beeld hebben. Het is me ook niet helemaal duidelijk wat u nu eigenlijk met die studie gaat doen. Er is een studie, maar eerlijk gezegd weet ik niet of die studie ons en u veel wijzer maakt. Zoals collega Sanctorum zegt, komt het erop neer dat er financiële middelen zullen moeten worden gezocht en gevonden. Er zal politiek een overeenkomst moeten worden gemaakt over hoe we tot welk uitdoofscenario kunnen komen om aan dit dierenleed een einde te maken. Daarover hebben alle politieke partijen al publiek de nodige uitspraken gedaan. Normaal gezien is dat de moeilijkste stap, maar die is al gezet. Nu is het tijd om knopen door te hakken.

Ik ben het eens met wat collega Sanctorum zegt. We keuren alsmaar uitbreidingen goed, wat maakt dat het financieel alsmaar moeilijker of alsmaar zwaarder zal worden. Ik blijf het toch een beetje jammer vinden. U zegt dat er juridisch een probleem is, ik ben daar eerlijk gezegd niet van overtuigd. Ik herinner mij dat het oorspronkelijk ook het scenario was dat uw partij in het hoofd had, namelijk laten we beginnen met die uitbreidingen en de nieuwe bedrijven niet te vergunnen zodat we ook geen bijkomende financiële kost meer hebben.

De angel is zowel juridisch als financieel. Het is niet eenvoudig een regeling uit te werken die juridisch standhoudt, zoals vorige oefeningen al hebben aangetoond.

Wat de milieuvergunningen betreft, moet ik doorverwijzen. Ik spreek me niet uit over milieuvergunningen, dat is de bevoegdheid van een andere collega. U kunt daar de gegevens perfect opvragen.

U vraagt waar de financiële middelen kunnen worden gehaald. Het is het probleem van kar en paard. We moeten eerst weten wat de impact zal zijn, afhankelijk van het gekozen scenario, en vervolgens moeten we die financiële middelen zoeken. Ik heb vanzelfsprekend nog geen pot. Dat lijkt me nogal evident. Ik zal dus die middelen moeten zoeken, net zoals we dat bij andere maatregelen ook moeten doen. Ik maak me wel sterk dat ik oplossingen, ook in andere dossiers, tracht te realiseren en dichterbij te brengen.

We worden vandaag niet veel wijzer. Om rechtuit te zijn: ik denk dat u ook nog niet goed weet hoe het precies zal lopen. En als dat toch het geval is, dan kunt u het goed verbergen. U herhaalde uw voornemen om dit jaar een regeling aan de Vlaamse Regering voor te leggen. We zullen u daaraan houden. En als dat niet gebeurt, zal de oppositie allicht een voorstel van decreet indienen. Laten we dus samen die deadline bewaken.

Ik kan me daar helemaal bij aansluiten. De cijfers zullen we bij uw collega opvragen. Het belangrijkste is dat u dit jaar met een concreet voorstel naar de Vlaamse Regering stapt. Ik ga ervan uit dat dit ook zal gebeuren.

De vragen om uitleg zijn afgehandeld.